Το πραγματικό τέλος του casus belli

Μια διαφορετική προσέγγιση φαίνεται να είναι εν εξελίξει στην Τουρκία. Η διαδικασία αργεί, είναι πολύμηνη αλλά φαίνεται να ξεκίνησε. Το έγγραφο αλλάζει ανά πενταετία. Το 2005 στο «Πολιτικό Έγγραφο για την Εθνική Ασφάλεια» αναφερόταν ότι η επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας σε 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο θεωρείται «casus belli». Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η θέση αυτή πέρασε σε ψήφισμα της Τουρκικής Ενθοσυνέλευσης και ως εκ τούτου πήρε σημαίνουσα βαρύτητα στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Σύμφωνα με τον τουρκικό τύπο υπάρχει σήμερα η θέληση να αλλάξει η αναφορά σε casus belli και σύμφωνα με την εφημερίδα «Σαμπάχ» προτείνεται η φράση «στο εξής δεν θα θεωρείται ως προέχουσα απειλή… γι’ αυτό θα υπογραμμίζεται η συνεργασία και θα αναφέρεται ότι με το Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου, που έχει ξεκινήσει με την Ελλάδα, στόχος είναι η ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών σε κάθε τομέα». Η «Milliyet» με τον τίτλο «απάλειψη απειλών από το Κόκκινο Βιβλίο» αναφέρεται ότι «στο τμήμα εξωτερικής πολιτικής του Πολιτικού Εγγράφου Εθνικής Ασφάλειας που ξαναγράφεται, η Ρωσία, το Ιράν, το Ιράκ και η Ελλάδα, που παλιότερα αναφέρονταν ως προέχουσα απειλή, παύουν να αποτελούν απειλή».

Έτσι η σύγκρουση με το PKK παραμένει στην κορυφή των ζητημάτων ασφαλείας όπως τα αξιολογεί η Τουρκία. Γι’ αυτό το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας στην τελευταία του συνεδρίαση σημείωσε «την αποφασιστικότητά του να συνεχίσει τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και των οπαδών της. Με αποφασιστικότητα θα συνεχίσουμε χωρίς υποχωρήσεις τον πολύπλευρο αγώνα με στήριξη του τουρκικού λαού ενάντια στη διασπαστική τρομοκρατική οργάνωση και τους υποστηρικτές τους που στοχεύουν στην ηρεμία του έθνους και το ανθρώπινο δικαίωμα στη ζωή και την ενότητα της χώρας».

Είναι ενδιαφέρουσες οι ειδήσεις σχετικά με την πρόθεση για απάλειψη της ορολογίας περί casus belli για τα 12 μίλια στο Αιγαίο. Αν αυτό αποδειχθεί εν τοις πράγμασι, αν γίνει η τελική επεξεργασία της θέσης, θα πρόκειται για μια αξιόλογη πολιτική εξέλιξη. Για μια σειρά από λόγους:

Α Μειώνει τις εντάσεις και διευκολύνει την προσφυγή στο Δ.Δ. της Χάγης σχετικά με το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο.

Β Ευθυγραμμίζεται με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της Τουρκίας για σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα όπως αποτυπώνονται στις Εκθέσεις Προόδου σχετικά με την τουρκική υποψηφιότητα.

Γ Δείχνει ότι σταδιακά η Τουρκία αποκτά ένα κέντρο αποφάσεων και το παλαιό καθεστώς με τις «δύο Τουρκίες» υποχωρεί.Ο Μ. Α. Μπιράντ (Βήμα, 22/8) αισιοδοξεί ότι «δεν υπάρχουν πλέον δύο κέντρα εξουσίας στην Τουρκία. Αυτό είναι μία σκέψη-ταμπού που πρέπει να σπάσει.Το στρατιωτικό κατεστημένο δεν έχει πλέον το πάνω χέρι. Το άλλοθι του Στρατού δεν υπάρχει πλέον. Παρ΄ όλα αυτά λόγω των βουλευτικών εκλογών του 2011 δύσκολα θα δούμε ως τότε κάποια μείζονα εξέλιξη στις ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο».

Δ Η τουρκική εθνοσυνέλευση χρειάζεται να κάνει εκείνο που της αναλογεί και να ακυρώσει το προηγούμενο ψήφισμά της περί casus belli. Έτσι γίνεται πιο «συγκεκριμένη» η εξέλιξη.

Ε Το μείζον θέμα αφορά απολύτως τις δύο χώρες. Όσο το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο ταλανίζει τις σχέσεις τους, καμία χειρονομία δεν θα είναι πλήρης, εάν δεν τεθεί σε συστηματική εφαρμογή το σχέδιο για την οριστική επίλυσή του στη Χάγη. Η αποκλιμάκωση βοηθά, η επικοινωνία βελτιώνει. Το ζήτημα είναι η επίλυση που πράγματι θα θέσει τις σχέσεις των δύο χωρών πάνω σε στέρεη βάση. Αυτό είναι το πραγματικό τέλος στην εποχή του casus belli.