Το στοίχημα του 2010

Οι εξελίξεις στο κυπριακό έχουν πάρει βάσιμο διλημματικό χαρακτήρα. Ο ΟΗΕ έχει επιλέξει να ολοκληρώσει τη διαδικασία επίλυσης του κυπριακού όπως την γνωρίσαμε για δεκαετίες. Ο ΓΓ του ΟΗΕ Μπα κι Μουν προσανατολίζεται στο τέλος Νοεμβρίου να οριστικοποιήσει τις απόψεις του για την ευθύνη ενός εκάστου των μερών σε περίπτωση αδιεξόδου. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Σημαίνει ότι εάν οδηγηθούμε σε ένα νέο αδιέξοδο -πράγμα πιθανότερο με τα έως τώρα στοιχεία- το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ενεργοποιήσει τον κανονισμό για το απ’ ευθείας εμπόριο. Το αεροδρόμιο της Τύμπου, τα λιμάνια της Αμμοχώστου, της Κερύνειας και εκείνο στο Καραβοστάσι θα βγουν από τη διεθνή απομόνωση και θα λειτουργήσουν με ευρωπαϊκή «οδηγία». Αυτή η εξέλιξη θα δημιουργήσει ντόμινο αλλαγών. Ορισμένες μουσουλμανικές χώρες θα ακολουθήσουν την ευρωπαϊκή οδηγία και έτσι μια «Ταϊβάν» θα αναπτύσσεται δίπλα μας.

Αυτή η εξέλιξη θα θέσει εν κινδύνω το εύρος της συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στην  ΕΕ. Η υπογραφή της Συνθήκης Ένταξης (16 Απριλίου 2003) στη Στοά του Αττάλου προνοούσε την ένταξη νομικά όλης της Κυπριακής Δημοκρατίας με αναστολή εφαρμογής του κεκτημένου στο κατεχόμενο τμήμα της. Το απ’ ευθείας εμπόριο θα αποδυναμώσει το πρωτόκολλο 10 και η Κυπριακή Δημοκρατία  θα γίνει «μικρότερο» κράτος-μέλος της ΕΕ. Δεν είναι τώρα ο κατάλληλος χρόνος για να αναλυθεί το γιατί κινδυνεύουμε να οδηγηθούμε σε αυτό το στρατηγικό αδιέξοδο, αυτό που προέχει είναι να αποτραπεί. Με επίδειξη πατριωτικής ευθύνης απέναντι στην Κύπρο και με  σαφείς προϋποθέσεις: πρώτο, να διαβάσουμε με ορθολογισμό τις εξελίξεις, δεύτερο, να πάρουμε αποφάσεις που θα οδηγούν το κυπριακό στο δρόμο της επίλυσης με αξιοποίηση του καταλυτικού παράγοντα της ΕΕ.

Η άρνηση του προέδρου Δ. Χριστόφια να βάλει στο παχνίδι και άλλους ε/κ παίκτες, ο στείρος κομματισμός, οι ρεβανσιστικές τάσεις σε μερίδα της αντιπολίτευσης, η στρεβλή δημόσια ατζέντα,  δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος. Είναι στον κύκλο ευθύνης του προέδρου Χριστόφια να αναλάβει την πρώτη ευθύνη για να βγούμε από τα αδιέξοδα πριν αυτά αλλάξουν το ρου του κυπριακού ανεπιστρεπτί. Χρειάζεται καθαρή συνεννόηση με τους πολίτες, ευρύτερη συμβολή δυνάμεων στην ε/κ κοινωνία για να αποτραπεί η ταϊβανοποίηση, άσκηση της πειθούς για το διακύβευμα της ιστορικής συγκυρίας και αξιοποίηση της ΕΕ στο δημιουργικό πεδίο της διαπραγμάτευσης (εγγυήσεις, ασφάλεια, ανοικοδόμηση κλπ).

Συχνά το εσωτερικό μέτωπο στάθηκε ανίκανο να προβλέψει, να επηρεάσει εξελίξεις. Το παιχνίδι εξουσίας ήταν κατά κανόνα πιο σημαντικό από την ένταξη στην ΕΕ ή την ισχυροποίηση της θέσης της ε/κ πλευράς στις διαπραγματεύσεις. Τώρα το ζήτημα της εξέλιξης της κατεχόμενης Κύπρου σε καθεστώς τύπου «ταϊβάν», δεν αφήνει περιθώρια για οπισθοδρόμηση. Το δίλημμα είναι γνωστό σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις και πάνω σε πραγματικά διλήμματα θα κριθεί η ικανότητά όλων να υπηρετήσουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Κύπρου.