Το τρίγωνο της Βαγδάτης

Οι συζητήσεις ανάμεσα στην Τουρκία, το Ιράκ και το Ιρακινό Κουρδιστάν (ΙΚ) σχετικά με τους αγωγούς πετρελαίου είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Κυρίως δείχνουν το πόσο αλλάζουν οι διεθνείς σχέσεις και το πόσο το οικονομικό στοιχείο πραγματοποιεί τις αναγκαίες αναπροσαρμογές. Τις πιο κάτω πληροφορίες τις παρέχει το πρακτορείο ειδήσεων Reuters. Τα κύρια σημεία τους έχουν ως εξής:

1. Τα τρία μέρη (Τουρκία, Ιράκ, Ιρακινό Κουρδιστάν) συμφωνούν ότι «οι εξαγωγές πετρελαίου από οπουδήποτε στη χώρα θα έχουν την έγκριση της κεντρικής κυβέρνησης του Ιράκ». Ο Υπουργός Ενέργειας του Ιράκ θεώρησε ότι «η (αρχική) συμφωνία Τουρκίας-Ιρακινού Κουρδιστάν παραβιάζει την κυριαρχία του Ιράκ».

2. Ο Al-Shahristani, Υπουργός Ενέργειας του Ιράκ δήλωσε ότι «συζητήσαμε τα ζητήματα πάνω με έναν αδελφικό και διαφανή τρόπο». Αυτό δείχνει μια εξέλιξη καθώς η κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ αντέδρασε στις πρωτοβουλίες Μπαρζανί με αποκλεισμό του εναέριου χώρου του σε τουρκικά ιδιωτικά jets στις 30 Νοεμβρίου. Η Άγκυρα δήλωσε ότι «οι συμφωνίες δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί και ότι επιζητά τη συνεργασία της Βαγδάτης».

3. Προηγήθηκε επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Α. Νταβούτογλου στην Βαγδάτη για να διαλύσει τυχόν παρερμηνείες με στόχο «να υλοποιηθούν τα σχέδια κάτω από μια τριμερή συνεργασία». Ακολούθησε επίσκεψη του Υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας στο Ιράκ ο οποίος συζήτησε το ενδεχόμενο «ο αγωγός να μεταφέρει πετρέλαιο και από το Νότιο Ιράκ στην Τουρκία, από την περιοχή Μπάρσα».

4. Στην Άγκυρα συμφωνήθηκε η υπογραφή πέντε συμφωνιών μεταξύ Τουρκίας και Ιρακινού Κουρδιστάν σχετική με την μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Τουρκία ανάμεσα στον Τ. Ερτογάν και τον Ν. Μπαρζανί. Στη συνέχεια ήρθαν οι τριμερείς συνομιλίες και έτσι έχουμε «διορθωτικές» κινήσεις καθώς «το αυτόνομο Κουρδισταν συμφώνησε στο πλάνο ανάμεσα στην Τουρκία, τη Βαγδάτη και το ΙΚ γιατί «θα είναι προς το συμφέρον και των τριών μερών».

5. Το Ιρακινό Κουρδιστάν διεκδίκησε παλαιότερα ανεξαρτησία από την Βαγδάτη. Το 1991 απέκτησε αυτονομία. Οι καχυποψίες ανάμεσα στη Βαγδάτη και το ΙΚ δεν μπορούν να φύγουν από το τραπέζι των συζητήσεων σε μια μέρα. Υπάρχει δυσκολία στην προσέγγιση και η Τουρκία ισορροπεί πάνω στην ισχύ μιας συμφωνίας που θα φέρει μεγάλες ποσότητες χρημάτων στα ταμεία των δύο εταίρων της. Οι πιθανότητες να προχωρήσει η «τριμερής συμφωνία» είναι πολύ μεγάλες. Το κοινό συμφέρον παρέχει τα πλεονεκτήματα και τη βεβαιότητα ότι με κάποιες παραλλαγές στα αρχικά κείμενα σύντομα θα δούμε μια εντυπωσιακή αλλαγή ισορροπιών στην περιοχή και ένα νέο τρίγωνο συνεργασίας που πριν λίγα χρόνια φαινόταν κυριολεκτικά αδιανόητο.