Απ’ ευθείας Ταϊβάν…
Η ενεργοποίηση από την Επιτροπή Εξωτερικού Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της διαδικασίας έγκρισης του κανονισμού για το απευθείας εμπόριο με τα κατεχόμενα αποτελεί αναμφίβολα μια πολύ αρνητική εξέλιξη. Τυχόν έγκρισή του, θα αλλάξει οριστικά τα δεδομένα που συγκροτούν τις πιο ουσιαστικές πτυχές του προβλήματος της τουρκικής εισβολής/κατοχής. Το 2007 η Κυπριακή Κυβέρνηση συμφώνησε στο Συμβούλιο Υπουργών με το απ’ ευθείας εμπόριο με την κατεχόμενη Κύπρο σε μια πρωτοφανή κίνηση επίδειξης πολιτικού αμοραλισμού πασπαλισμένου με ηχηρές διακηρύξεις. Η πολιτική της περιχαράκωσης που εφάρμοζε ο Τ. Παπαδόπουλος επιχειρούσε να δώσει την εντύπωση ότι η ευθύνη του αδιεξόδου ανήκε στους ξένους που επιβουλεύονται τα δικά μας συμφέροντα. Σήμερα η κοινή γνώμη βλέπει με πιο σαφή τρόπο ότι οι ηχηρές διακηρύξεις δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η μέθοδος για την προώθηση της λύσης του τύπου «δίπλα-δίπλα», μια ε/κ παραλλαγή της πολιτικής που για χρόνια προωθούσαν οι αναχρονιστικές δυνάμεις μέσα στην τ/κ κοινότητα. Η αδυναμία της Λευκωσίας να προβάλει μια σαφή και πειστική άποψη για το μέλλον, οδήγησε σε απώλεια ισχύος και σε μείωση της συσσωρευμένης συμπάθειας της ευρωπαϊκής πολιτικής παράδοσης στα ε/κ δίκαια. Για παράδειγμα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από ισχυρός φίλος της Κύπρου έγινε ισχυρά επιφυλακτικό απέναντι στην πολιτική διγλωσσία που εξέπεμπε η πολιτική της Λευκωσίας για σημαντικό χρονικό διάστημα.
Οι εξελίξεις στο ζήτημα του απ’ ευθείας εμπορίου και προηγουμένως η απόφαση του ΕΔΑΔ για την αναγνώριση «Επιτροπής Αποζημιώσεων» στα κατεχόμενα, δείχνουν πολύ καθαρά ότι αυτά που συμβαίνουν δεν είναι αποτέλεσμα της συγκυρίας. Είναι προϊόν μιας διαδικασίας που επιταχύνεται καθώς τα εξωτερικά ερείσματά της ε/κ πλευράς περιορίζονται ολοένα και περισσότερο.
Η δημιουργία ξεχωριστών απευθείας εμπορικών σχέσεων της ΕΕ με τα κατεχόμενα δίνουν στο ψευδοκράτος χαρακτηριστικά τύπου Ταϊβάν και έτσι η προοπτική της ομοσπονδιακής λύσης γίνεται οριστικά παρελθόν. Η προσπάθεια για αντιμετώπιση της αρνητικής αυτής εξέλιξης θα έχει απήχηση μόνο από τη στιγμή που θα τεθεί με συγκεκριμένες θέσεις η πρόταση της ε/κ πλευράς για διαπραγματεύσεις για συνολική επίλυση. Μόνο έτσι θα αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο της ταϊβανοποίησης και δεν θα τρέχουμε πίσω από τις κάθε φορά αρνητικές εξελίξεις.
Στο πολιτικό επίπεδο η ενεργός ανάμιξη της ομάδας Μπαρόζο στις πιο ουσιώδεις πτυχές της διαπραγμάτευσης στη Λευκωσία αποτελεί μια σοβαρή ασπίδα για θετικές δράσεις. Η συμμετοχή της ΕΕ στα πολύπλοκα κεφάλαια της διαπραγμάτευσης όπως οι εγγυήσεις, η ασφάλεια και η εφαρμογή της λύσης μπορεί να δώσει τις κατευθύνσεις που επιδιώκουμε. Εάν εμείς πάρουμε πρωτοβουλίες και εάν διατυπώσουμε σαφείς προτάσεις στα συλλογικά σώματα της ΕΕ μπορούμε να κερδίσουμε το στοίχημα της επίλυσης.