Είκοσι χρόνια σημειωτόν!

Συνιστά μύθο ότι ο Τ. Παπαδόπουλος «αιφνιδιάστηκε» στις 23 Απριλίου 2003. Το άνοιγμα σημείων διέλευσης το ανακοίνωσε  δημόσια ο Σερτάρ Ντενκτας στις 29 Μαρτίου 2003. Είπε:  «ΜΟΕ είναι αναγκαία μεταξύ Τ/Κ και Ε/Κ πριν απο την επίλυση του κυπριακού. Επειδή δεν είναι δυνατον να λύθει το κυπριακό έως τις 16 Απριλίου 2003 -την ημέρα της ανακοίνωσης για την ένταξη της Νότιας Κύπρου στην ΕΕ- η ελεύθερη διακίνηση και το εμπόριο πρέπει να είναι η αρχή για να πιάσουμε την ευκαιρία για λύση στο μέλλον. Έτσι οι Τ/Κ θα μπορούσαν να πηγαίνουν στο Νότο και οι Ε/Κ να πηγαίνουν στο Βορρά». Η «Τζουμχουριέτ» είχε την είδηση κάτω απο τον τίτλο «Δηλώσεις σοκ από τον Σερντάρ Ντενκτάς» (περισσότερα: https://larkoslarkou.org.cy/kati-trechei/

Αλήθεια η σιωπή: η Ε/Κ ηγεσία βρέθηκε στο κενό. Τι να κάνει; Να διαφωνούσε όπως ήθελε; Πώς θα αντιδρούσε η ΕΕ; Τι μήνυμα θα έστελλε στα ΗΕ; Σιώπησε γιατί δεν μπορούσε να το παρεμποδίσει.

Μύθος ότι οι διελεύσεις συνιστούν αναγνώριση του ψευδοκράτους. Υπεγράφη η Συνθήκη Προσχώρησης στην ΕΕ στις 16/4/03 αλλά η ένταξη την 1η Μαϊου 2004. Έτσι βρήκε την πασίγνωστη φόρμουλα της «σιωπής», καθ’ ην  στιγμή η Κύπρος από τις 23/4/03 ήταν σε πιο ισχυρή θέση από πριν.  Μόνη αλήθεια, η υποκρισία: Καμμιά αναγνώριση δεν προέκυψε, αντίθετα τα εκατομύρια από διελεύσεις συνέβαλαν ώστε να  «ξαναδούμε» τη νήσο με το φακό της περισσότερης προσπάθειας για την επίλυση.

Μύθος ότι ο Ραούφ Ντενκτάς θα τα αναποδογύριζε. Ο Ρ. Ντενκτάς γνώριζε ότι το μερικό άνοιγμα ακύρωνε τον εαυτό του, αλλά δεν ήταν σε θέση να ελέγξει την κυριαρχία του ΚΑΔ στην Τουρκία-Τ. Ερτογάν με Α. Γκιουλ, πρωθυπουργό και τώρα (2003), ΥΠΕΞ. Ο Α. Γκιουλ  υπήρξε η πιο συνεπής φιλοευρωπαϊκή δύναμη μέσα στο ΚΑΔ.

Αλήθεια είναι ότι οι Ε/Κ πολιτικές δυνάμεις που ενδιαφέρονται για την επίλυση, δεν έχουν εκδώσει μιαν ανακοίνωση που να λέει δημόσια τα οφέλη από τις διελεύσεις- επανασύνδεση με τον τόπο, πολιτικές, συνδικαλιστικές πρωτοβουλίες, εκδηλώσεις, προσωπικές επαφες κλπ. Πάνω σε μια στρατηγική: όπως η ενίσχυση της προσπάθειας των ηγετών στο τραπέζι των συνομιλιών. Όπως η ενίσχυση της διπλωματίας των πολιτών. Όπως γέφυρες που να κτίζουν την προοπτική της επίλυσης.

Ότι δεν έχει καταρρεύσει μέχρι σήμερα, οφείλεται στη συμμετοχή της ΕΕ στα κοινά μας (Διελεύσεις, 2003, Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής, 2004, ΔΕΑ, 2006, ΤΕ για την Διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2008, Πρόγραμμα Βοήθειας στην Τ/Κ Κοινότητα, 2022 κ.ά). Αλλά η συνολική ιστορία του κυπριακού διαπλέκεται γύρω από μια διπολική αντιπαλότητα: Επιχειρήματα Vs σλόγκανς! Τα επιχειρήματα έχουν λογική βάση, εξηγούν, δίνουν προοπτική σε έναν συλλογισμό. Τι είναι το αντίθετο; Τα σλόγκανς! Δεν έχουν ανάγκη την εξήγηση, επιχειρούν να κερδίσουν τις εξωτερικές εντυπώσεις, αλλά κυρίως κρύβουν πραγματικές επιδιώξεις! Όπως,

Α. «Διέσωσε την Κυπριακή Δημοκρατία». Ή «Η Κύπρος θα γινόταν προτεκτοράτο της Τουρκίας». Αλλά βέβαια η ΚΔ με όλο τον νομικό της πλούτο θα εντασσόταν στο νέο συνταγματικό  πλαίσιο, σε μια Ενωμένη, Ομοσπονδιακή Κύπρο! Άρα, αφού απορρίπτουμε  την λύση/ μετεξέλιξη της ΚΔ, τότε μένουμε με αυτό που έχουμε. Η ΚΔ με την παρούσα μορφή της! Τα σλόγκανς εδώ δεν μιλούν!

Β. Η ΕΕ συγκροτεί μιαν πολυεθνική οργάνωση με κανόνες που όλοι μαζί έχουν συμφωνήσει  (Επιτροπή, Ευρωκοινοβούλιο, Συμβούλιο κλπ). Σε αυτή την ΕΕ πήρε εισιτήριο για να  μέλος και η Τουρκία. Ποιος άναψε το πράσινο φως για να πάρει η Τουρκία το εισιτήριο; Ο ίδιος πολιτικός που κατασκεύασε τα σλόγκανς της διολίθησης. Στην πιο ισχυρή θέση της Κύπρου μετά την εισβολή, άναψε πράσινο φως στην Τουρκία για να αρχίσει ενταξιακές συνομιλίες, έτσι, χωρίς κανένα αντάλλαγμα!

Γ. Τόσος κόπος (Κρανιδιώτης, Σημίτης, Βασιλείου, Πάγκαλος, Κληρίδης, Φερχόιγκεν κ.α.) για να έρθει αυτή η στιγμή, 3 Οκτωβρίου 2005. Η Κύπρος κρατά το ευρωπαϊκό χαρτί, η Τουρκία στο κατώφλι. Πέταξε αυτή την μοναδική ιστορική συγκυρία στον γκρεμό! Το μόνο veto με αξία, που μπορούσε να αλλάξει το πεπρωμένο της νήσου με την κατάλληλη αξιοποίηση του-με στοχευμένα ανταλλάγματα. Όπως με πτυχές στην ασφάλεια, όπως με τις θεμελιώδεις ελευθερίες.

Δ. Η επίλυση του κυπριακού μέσα στη διετία 2004-5 δεν ήταν μια μεμονωμένη κίνηση πάνω σε «προτεκτοράτο». Εντασσόταν στην στο σχέδιο της ΕΕ στην Α. Μεσόγειο= Διέρευνση, λύσεις  κάτω από την εποπτεία της. Σε τρία πόδια:

α) Επίλυση του κυπριακού

β) Εισιτήριο για να ξεκινήσει η Τουρκία ενταξιακές συνομιλίες (εκδημοκρατισμός, αποχώρηση του στρατού από το παιχνίδι, δυτικός προσανατολισμός κλπ)

γ) Συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα πέντε ετών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία (1999-2004) για να βρουν λύσεις στις διαφορές τους και, αν δεν συμφωνούσαν, πράγμα πιθανότερο, να προσφύγουν  από κοινού στο ΔΔ της Χάγης. Τα σημεία β και γ αφορούσαν πλήρως την ΕΕ. Το σημείο α μαζί ΟΗΕ και ΕΕ.

Ε. Τα σλόγκανς είναι κατασκευάσματα για να παραμείνουμε έτσι, για να «πετά» η λεηλασία πάνω στις προσόδους της μισής Κύπρου. Η Ε/Κ ηγεσία εκτροχίασε την πιο φιλόδοξη στρατηγική της ΕΕ στην περιοχή. Είκοσι χρόνια μετά κάνει δηλώσεις για «ενεργότερο ρόλο» της! Όλοι βέβαια γνωρίζουν πως τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει σήμερα η ΕΕ στην περιοχή (Κυπριακό, Ενέργεια, Ευρωτουρκικές περιπέτειες, εντάσεις στο Αιγαίο) έχουν εξήγηση. Οι Βρυξέλλες σιωπούν. Θέλουν αποδείξεις, πείστε μας ότι (αυτή τη φορά) θα είσαστε σοβαροί!

Λάρκος Λάρκου