Φανταστικοί εχθροί και ανάπτυξη
Πρώτα η κότα (Τουρκία) ή το αυγό (υπανάπτυξη); Σε κάθε περίπτωση η κότα φαίνεται να παίρνει άλλες αποφάσεις και να αμφσβητεί τους λόγους που γέννησαν τα αυγά της μακροχρόνιας οικονομικής της υστέρησης. Στις 5 Οκτωβρίου ο Τ. Ερτογάν δήλωσε κατά την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους του πανεπιστημίου Πιρί Ρεΐς στην Κωνσταντινούπολη τα πιο κάτω:
«Πίσω από την οικονομική κρίση στην Ελλάδα βρίσκονται οι δαπάνες για τους εξοπλισμούς. Ήταν βαρύ το κόστος της κατασκευής φανταστικών εχθρών από την Ελλάδα. Δεν πρέπει να υποπέσει στο ίδιο λάθος και η Τουρκία. Στο παρελθόν υπήρχε η έκφραση ότι η Τουρκία είναι περιστοιχισμένη από τρεις πλευρές από θάλασσα και από τέσσερις πλευρές από εχθρούς. Επί χρόνια, δεν κάναμε αυτά που έπρεπε για τη θάλασσα, αλλά ξοδεύτηκαν η ενέργεια και η ελπίδα της χώρας μας στο όνομα των φανταστικών εχθρών. Η Τουρκία, ασχολήθηκε επί χρόνια με τους φανταστικούς εχθρούς που κατασκευάστηκαν στο εσωτερικό και το εξωτερικό και δεν κατάφερε να αφιερώσει χρόνο στις θάλασσές της, τα μέταλλά της, τους ποταμούς της και το κυριότερο, στον άνθρωπό της, στο ανθρώπινό της δυναμικό, στους νέους, τα παιδιά και την παιδεία, δηλαδή στο μέλλον της».
Ασφαλώς ο Ερτογάν κάνει επιδέξια χρήση της τουρκικής μάλλον για να μην ασχοληθει με προκάτοχούς του και παρακάμπτει πραγματικές και όχι φανταστικές απειλές (εισβολή στην Κύπρο, κρίση του Μαρτίου 1987, κρίση στα Ίμια, 1996, ή τις σημερινές παραβιάσεις του FIR Αθηνών πάνω από το Αιγαίο που συνεχίζει και η δική του κυβέρνηση). Με τις δηλώσεις του στις 5 Οκτωβρίου ο Τ. Ερτογάν θέτει τα πράγματα πάνω σε μια νέα βάση και αυτό είναι σημαντικό: επιχειρεί να μετατοπίσει το κέντρο βάρους της πολιτικής του στην προσπάθεια για την πρόοδο της τουρκικής κοινωνίας (φυσικοί πόροι, ανάπτυξη, παιδεία, νέα γενιά), ενώ μιλά με σαφήνεια για τους φανταστικούς εχθρούς που κατασκεύαζε το «βαθύ κράτος» στη χώρα του για να επιβάλλει την εσωτερική τρομοκρατία του.
Η απόσταση ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό είναι, σήμερα, μετρήσιμη. Την εποχή που η Ελλάδα μπαίνει στη διαδικασία επιτήρησης από το ΔΝΤ μαζί με την ΕΕ και την ΕΚΤ, η Τουρκία εξέρχεται από τις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι του ΔΝΤ και σημειώνει ορισμένες σημαντικές επιδόσεις στον οικονομικό τομέα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας η Τουρκία συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των ταχύτερα αναπτυσσόμενων οικονομιών σε διεθνές επίπεδο, παρουσιάζοντας ανάπτυξη 10,3% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2010. Την πρώτη θέση στη διεθνή λίστα οικονομικής ανάπτυξης έχει η Σιγκαπούρη με οικονομική ανάπτυξη 19,3%, ενώ ακολουθεί η Ταϊβάν με 12,5%. Η οικονομική ανάπτυξη στην ΕΕ στο ίδιο διάστημα καταγράφηκε στο 1,9%, ενώ ο μέσος όρος ανάπτυξης στις χώρες-μέλη του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη ήταν 2,8%. Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2009, η τουρκική οικονομία παρουσίασε μείωση της οικονομικής ανάπτυξης κατά 7,6%. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η οικονομική ανάπτυξη αυξήθηκε κατά 11%, το πρώτο εξάμηνο του 2010, ενώ η ετήσια οικονομική ανάπτυξη υπολογίζεται σε ποσοστό 17,1%, στα 268,4 δισ. τουρκικές λίρες, μεταξύ του δεύτερου τριμήνου του 2009 και του δεύτερου τριμήνου του 2010.
Οι αριθμοί αυτοί ασφαλώς και δεν μπορούν να πουν όλη την αλήθεια: ανεργία, διαρθρωτικές αδυναμίες, ρόλος του Ταμείου Αληλοβοήθειας που διατηρεί ο στρατός, αρρυθμίες στον τραπεζικό τομέα, σοβαρή υστέρηση στην ύπαιθρο και γενικότερα υστέρηση στην εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων στη γεωργία κ.α. Αυτό που διατηρεί την εγκυρότητά του είναι η δυναμική που αναπτύσσει μια οικονομία και αυτό στην τουρκική περίπτωση έχει θετικό πρόσημο, κινείται ανοδικά και στέκει καλύτερα από άλλες οικονομίες εν μέσω οικονομικής κρίσης. Η φράση Ερτογάν («ξοδεύτηκαν η ενέργεια και η ελπίδα της χώρας μας στο όνομα των φανταστικών εχθρών»), εξηγεί την αλλαγή πολιτικής και οι αριθμοί της Στατιστικής Υπηρεσίας βεβαιώνουν μια αξιόλογη πρόοδο.