Φόρουμ με επίκεντρο τις κυρώσεις
Στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ στην Αγία Πετρούπολη (16, 17 Ιουνίου 2016) το βασικό μήνυμα διασυνδέθηκε με πομπούς και αποδέκτες στο πιο υψηλό, παγκόσμιο, επίπεδο.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ Μπα-κι Μουν τόνισε ιδιαίτερα τη σημασία του διαλόγου στις διεθνείς σχέσεις, ενώ επέμενε ιδιαίτερα στη χρήση της λέξης «γέφυρες» ως μια αναγκαία προϋπόθεση για να επιλυθούν πολιτικά ζητήματα στο διεθνές πεδίο. Ως ΓΓ του ΟΗΕ κρίνει ότι το ζήματα του σεβασμού του περιβάλλοντος χρειάζεται να παραμένει στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ σημείωσε ότι η κοινωνία των πολιτών μπορεί να δώσει περισσότερο βάρος στο να παραμείνει στο επίκεντρο της διεθνούς συζήτησης. Ο Μπα-κι Μουν υπογράμμισε ακόμα μια φορά την δική του οπτική στα πράγματα: συνεργασία με ανοικτό πνεύμα για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Κεντρικό θέμα στο διάλογο που αναπτύχθηκε στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ στην Αγία Πετρούπολη ήταν οι σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας, οι κυρώσεις της μιας πλευράς επί της άλλης, και το μέλλον αυτών των σχέσεων. Σε αυτό τον βασικό άξονα κινήθηκε η ομιλία του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Ο πρόεδρος της Επιτροπής αναγνώρισε ότι κάποιοι δεν ήθελαν να πάει εκεί (στο Φόρουμ), αλλά η απόφαση ήταν δική του να δεχθεί την πρόσκληση Πούτιν και να είναι κεντρικός ομιλητής στις εργασίες του Φόρουμ στις 16 Ιουνίου μαζί με τον ΓΓ του ΟΗΕ Μπα-κιν Μουν. Ο Γιούνκερ μίλησε για την τεχνολογική αλλαγή, και έκανε μισό άνοιγμα στη Μόσχα με αναφορές στην ανάγκη για διάλογο, και σε μια πολιτική που προωθεί την επικοινωνία ανάμεσα στην ΕΕ και τη Ρωσία. Έκανε επίσης λόγο για τερματισμό της πολιτικής των κυρώσεων που έχει επιβάλει η ΕΕ στη Ρωσία υπό τον όρο της «πλήρους εφαρμογής της Συνθήκης του Μινσκ για την ειρηνευτική διαδικασία για το ουκρανικό ζήτημα».
Ο πρόεδρος Πούτιν από τη δική του μεριά ζήτησε τερματισμό των κυρώσεων, αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι η χώρα του δέχεται πλήγματα από την πολιτική αυτή. Στην ομιλία του έκανε σαφείς αναφορές σε μια δική του ερμηνεία ότι αυτές (οι κυρώσεις) προέκυψαν από την άσκηση επιρροής της Ουάσιγκτον στην ΕΕ. Μίλησε με κριτική στάση απέναντι στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ, ενώ δεν υφίστανται κάποια πλήγματα από πολιτική των κυρώσεων, πείθουν τους ευρωπαίους στην εφαρμογή τους γεγονός που ο ίδιος χαρακτήρισε ως «ακατανόητο». Ο Β. Πούτιν μίλησε επίσης για την ανάγκη η χώρα του να στραφεί σε μια «εξαγωγικού τύπου οικονομία», εφόσον κερδίσει το στοίχημα της τεχνολογικής της ανάπτυξης, ενώ έδωσε πλήρη στήριξη στην «Ευρασιατική Οικονομική Ένωση». Παρόντες με σύντομες ομιλίες στο Φόρουμ ήταν ο πρόεδρος της «Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης» και ο πρόεδρος του Καζακτσάν Ν. Ναζαρμπάγιεφ.
Μια ενδεχόμενη εξέλιξη στις ευρωρωσικές σχέσεις συνδέεται με την παρουσία του ιταλού πρωθυπουργού Μ. Ρέντζι στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ στην Αγία Πετρούπολη. Με κριτική διάθεση απέναντι στην πολιτική των κυρώσεων μίλησε για «λαμπρό μέλλον» στις ευρωρωσικές σχέσεις, εφόσον δοθεί τέρμα στην εφαρμογή τους και από τις δύο πλευρές. Στήριξε την πολιτική της υλοποίησης της συμφωνίας του Μινσκ για το ουκρανικό, ενώ η ίδια η ομιλία του έδειχνε μια προωθημένη διάθεση να παίξει η Ρώμη ένα είδος μεσολαβητικού ρόλου για να ξεπεραστεί η υπόθεση των κυρώσεων για να καταστούν οι δύο σημερινοί αντίπαλοι, κατά την έκφρασή του, «θαυμάσιοι γείτονες». Αυτό το ενδεχόμενο στηρίζεται και στην επιλογή Πούτιν να προσκληθεί στο Φόρουμ ειδικά ο Μ. Ρέντσι, ενώ έχει την αξία της η επιλογή της Οργανωτικής Επιτροπής να βάλει στο ίδιο τραπέζι τη δεύτερη ημέρα διεξαγωγής του ως συζητητές τους Β. Πούτιν, Μ. Ρέντσι και Ν. Ναζαρμπάγιεφ…
Βασικό συμπέρασμα από τις συζητήσεις στο πιο υψηλό επίπεδο (Πούτιν, Γιούνκερ, Ρέντσι) είναι πως και οι δύο πλευρές (ΕΕ-Ρωσία) αναζητούν λύσεις στο ζήτημα των κυρώσεων γιατί βλάπτει τα συμφέροντα και των δύο πλευρών. Η επίσημη συνάντηση Πούτιν-Γιούνκερ στις 16 Ιουνίου έδωσε την ευκαιρία να σπάσει ο πάγος και να τεθούν τα ζητήματα επί τάπητος. Ως εκ τούτου είναι λογικό να αναμένει κανείς περαιτέρω συνομιλίες ανάμεσα στις δύο πλευρές, (πρώτα διάλογο ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ, μετά διάλογο ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία), καθώς το ζήτημα των κυρώσεων παραμένει ιδιαίτερα πολύπλοκο και διασυνδέεται με λεπτές ισορροπίες εντυπώσεων στο ένα ζήτημα (Κριμαία) και υπολογισμένες κινήσεις ισχύος στο άλλο (Ουκρανία).