Η Ε.Ε. στο παγκόσμιο σύστημα
Ένας μονοπολικός κόσμος είναι από τη φύση του ανισόρροπος. Στο παγκόσμιο σύστημα οι αντίρροπες δυνάμεις είναι χρήσιμες, γιατί διαμορφώνουν «δεύτερες σκέψεις», κάνουν τον κόσμο πιο ανεκτικό. Το μονοπώλιο των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια έχει ανατρέψει μερικώς τις ευρωαμερικανικές ισορροπίες. Η επιθετική συμπεριφορά της Ουάσιγκτον λ.χ. στο Ιράκ είναι προϊόν της απουσίας μιας αντίρροπης δύναμης, και αυτή στον παρόντα ιστορικό χρόνο είναι η Ε.Ε .
Αυτό στην πράξη σημαίνει να ενδυναμωθεί η εξωτερική / αμυντική διάσταση της Ευρώπης των 25, έστω με τη μέθοδο των μικρών βημάτων. Η πρόσφατη συνάντηση κορυφής Μπούς – Μπάροζο (ΗΠΑ – Ευρώπη των 25) έδειξε πόσο είναι χρήσιμη μια διαφορετική οπτική της Ε.Ε. σε ορισμένα παγκόσμιας σημασίας ζητήματα όπως λ.χ. η σημασία του ΟΗΕ στις διεθνείς δράσεις, η πίεση στην Ουάσιγκτον να υπογράφει τη συμφωνία του Κιότο, ή η απουσία δραστήριας παρουσίας της Ε.Ε στο Κυπριακό ή το Μεσανατολικό.
Αυτή η διαδικασία είναι μακρόχρονη, καλύπτει ορισμένες πλευρές της παγκόσμιας ατζέντας. Το υπό συζήτηση Ευρωπαϊκό Σύνταγμα δίνει νέες δυνατότητες στην Ε.Ε. να κάνει καινούργια βήματα στο χώρο της εξωτερικής πολιτικής:
– ενοποιούνται οι ευθύνες δύο επιτρόπων σε ένα, τον υπουργό εξωτερικών με την ιδιότητα του αντιπρόεδρου της Επιτροπής.
– Η αποτυχία της Ε.Ε να παίξει κάποιο ρόλο στις βαλκανικές συγκρούσεις, έπεισε πολλούς πως κάτι πρέπει να αλλάξει. Είναι ηλίου φαεινότερο, πως στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής η Ε.Ε δεν έχει να παρουσιάσει κάποια αξιόλογη δράση. Να γιατί το κυπριακό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημαντικό παράδειγμα όπου η Ε.Ε. να είναι κεντρικός παίκτης.
Είναι από την άλλη ένα ουτοπικό σενάριο το να καταγγέλλεται η «Νέα Τάξη»
χωρίς να υπάρχει κάποια εναλλακτική λύση, ή εισήγηση. Το να καταγγέλλεις με τρόπο δίκαιο το ανεξέλεγκτο της «Νέας Τάξης» και ταυτόχρονα να αρνείσαι τα βήματα προόδου της Ε.Ε. στο χώρο της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας είναι μια ακατανόητη αντίφαση. Δεν είναι μια πειστική πολιτική ανάλυση. Από την άλλη οι συγκρίσεις ανάμεσα σε «Παλαιά» και «Νέα» τάξη πραγμάτων δεν έχουν κανένα απολύτως πρακτικό νόημα, γιατί ανήκουν στο χώρο της ιστορικής υπόμνησης. Η Ρωσία επιδιώκει συνεργασία με την Ε.Ε., και μέσα στο χρόνο, Βρυξέλλες και Μόσχα θα αναπτύσσουν στενότερους δεσμούς.
Ζούμε σε ένα κόσμο βασισμένο σε ισορροπίες ισχύος, όπου οι συσχετισμοί δύναμης και τα κρατικά συμφέροντα παίζουν τον καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών στο χώρο των διεθνών σχέσεων. Ότι καλύτερο θα μπορούσε να προκύψει για την Κύπρο είναι η πλήρης συμμετοχή της στην Ε.Ε. των 25.
Στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων, η Κύπρος είναι για πρώτη φορά στην ιστορία της μέρος ενός συνασπισμού ισχύος με παγκόσμια σημασία, ρόλο, και παρουσία. Στο παγκόσμιο σκάκι (ΗΠΑ – Ιαπωνία – ΕΕ) η Κύπρος είναι μέσα στην ΕΕ., και από αυτή την πλευρά η αλλαγή (λ.χ Κίνημα των Αδεσμεύτων) είναι καταλυτικής σημασίας.
Είναι σύνηθες φαινόμενο τα μικρά και καθημερινά προβλήματα να σκεπάζουν τα μείζονα. Αυτό συμβαίνει και στην Κύπρο, γιατί ο ιστορικός χρόνος είναι μικρός για να αφομοιωθεί μια γιγαντιαίας σημασίας μεταβολή ισχύος. Η κατάκτηση της 1ης Μαίου 2004 είναι ταυτόχρονα και μια διαρκής πρόσκληση για πολιτική δράση από την πλευρά της Κυπριακής Δημοκρατίας που να δικαιώνουν τη σημασία αυτής της μεταβολής – κοινές αμυντικές δράσεις, Κύπρος – Μ. Ανατολή, αξιοποίηση του γεωγραφικού μας πλεονεκτήματος.