Η κρυφή γοητεία του ντενκτασισμού

Λάρκος Λάρκου

Κανένας δεν μπορεί να μιλήσει σοβαρά για το κυπριακό αν δεν έχει μπροστά του την πλήρη εικόνα. Γι’ αυτό οι ειδήσεις που προέρχονται από την τουρκική και τ/κ σχολή της ακινησίας, μάς βοηθούν να αποκτήσουμε μια ρεαλιστική αντίληψη των πραγμάτων.

Ο Oντούλ Ασίκ γράφει στο ΚΥΠΕ στις 3 Δεκεμβρίου: «Ο «αναπληρωτής πρωθυπουργός» και «υπουργός οικονομικών» στα κατεχόμενα Σερντάρ Ντενκτάς δήλωσε ότι θα πει «όχι» σε δημοψήφισμα για σχέδιο λύσης του Κυπριακού, καθώς οι εξελίξεις δεν είναι και τόσο καλές για τους Τουρκοκύπριους. Σύμφωνα με ανακοίνωση που εκδόθηκε στα κατεχόμενα, κατά τη συνάντηση που ο Ντενκτάς είχε με «κοινοτάρχες» την Πέμπτη το βράδυ, δήλωσε ότι ανησυχεί για τις διαπραγματεύσεις, σημειώνοντας ότι δεν διασφαλίζεται η πολιτική ισότητα».

Την ίδια ημέρα η Άννα Ανδρέου προσθέτει υλικό από την Κ/πολη: «Ο Αντιπρόεδρος του Ρεπουπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Οζτούρκ Γιλμάζ δήλωσε τα εξής: «Οι διαπραγματεύσεις πρέπει να βασίζονται στην απόλυτη ισότητα των δύο συνιστωσών πολιτειών. Εδώ η αντίληψη της νοτίου Κύπρου να μην αποδέχεται την οντότητα της ΄ΤΔΒΚ’ αποτελεί πρόβλημα. Η ΕΕ ακολουθεί δύο μέτρα και δύο σταθμά. Το σημαντικό εδώ είναι πού στέκεται η Τουρκία. Η ε/κ πλευρά δεν κάνει ίσες διαπραγματεύσεις με την τ/κ».  Υποστήριξε ότι “ο λόγος του τερματισμού των διαπραγματεύσεων είναι το αίτημα της ε/κ πλευράς για υπερβολικό έδαφος, ο όρος της να εγκαταλείψει η Τουρκία τις εγγυήσεις, η μετακίνηση 90 χιλιάδων Ε/Κ από το νότο στο βορρά σε περίπτωση λύσης, η μη αποδοχή της εκ περιτροπής προεδρίας». Όπως είπε στο εδαφικό έχουν σοβαρές ανησυχίες. Η ‘ΤΔΒΚ’ αποδέχτηκε αμέσως να κατέβει στο 29,2%. Για μας αυτό είναι λάθος. Χωρίς να έχει ξεκαθαρίσει το θέμα με τις εγγυήσεις και τα άλλα θέματα δεν είναι σωστή οδός αυτή. Τον Ιανουάριο θα γίνει ανταλλαγή χαρτών και η ε/κ πλευρά θα πάρει τα εδάφη που μπορεί να πάρει. Στις 12 Ιανουαρίου ίσως και να εγκαταλείψει τις Συνθήκες Εγγυήσεων. Ο Ο. Γιλμάζ είπε ακόμη πως “όταν διακόπηκαν οι διαπραγματεύσεις το τουρκικό ΥΠΕΞ αντί να πει ότι ‘χάθηκε μια σημαντική ευκαιρία’ θα ήταν πιο σωστό να αναφερθεί στην “αδιαλλαξία της ε/κ πλευράς. Το 1974 για την Τουρκία ήταν μια νίκη. Εμείς εδώ κάνουμε διαπραγματεύσεις σαν να ήμασταν οι ηττημένοι. Δηλαδή αυτά που κερδίσαμε το 1974 τα χάνουμε στο τραπέζι το 2017. Αυτό δεν γίνεται».

Αυτές οι δηλώσεις είναι πολύ χαρακτηριστικές γιατί εκφράζουν μια πολιτική παιδεία την οποία πολύ συχνά ασκούν οι ακροδεξιές δυνάμεις στην τ/κ κοινωνία και οι κεμαλικές στην Τουρκία με κύριο εκφραστή το Ρεπουπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) αλλά και το, υπό τον Μπαχτσελί, Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης. Μια προσεκτική ματιά στις πιο πάνω δηλώσεις δείχνει την πολιτική τους κατεύθυνση. Δεν προτείνουν τίποτε, καταγγέλλουν και, κυρίως, ασκούν το επάγγελμα του μονίμως ανησυχούντος! «Ανησυχεί» ο Ντενκτάς, «ανησυχεί» ο Γιλμάζ. Ο Σ. Ντενκτάς σέρνει το χορό, ψηφίζοντας «όχι» σε δημοψήφισμα για σχέδιο λύσης του Κυπριακού, καθώς οι εξελίξεις (είναι βέβαιος γι’ αυτό) δεν θα είναι και τόσο καλές για τους τ/κ, ανησυχεί για τις διαπραγματεύσεις, σημειώνοντας ότι «δεν διασφαλίζεται η πολιτική ισότητα». Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι, ενώ οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, και οι δυσκολίες είναι σημαντικές όπως έδειξε το Μοντ Πελεράν 2, ο Σ. Ντενκτάς είναι βέβαιος ότι «δεν διασφαλίζεται η πολιτική ισότητα», γι’ αυτό «ανησυχεί» και συνεπώς θα απορρίψει ένα σχέδιο λύσης το οποίο δεν γνωρίζει!

Το κεμαλικό κόμμα στην Τουρκία έδωσε σημαντικούς εθνικολαϊκιστές πολιτικούς στην πολιτική κονίστρα της Τουρκίας όπως ο Μ. Ετσεβίτ, ο Μ. Γιλμάζ και τώρα ο  αντιφατικός Κιλινστάρογλου. Το κόμμα του, από το 2002,  χάνει κάθε εκλογική μάχη από το ΚΑΔ, δεν έχει ηγέτη και οικονομικό πρόγραμμα, δεν έχει στρατηγική εξουσίας, και, ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, κάνει κλεφτοπόλεμο στην κυβέρνηση Γιλντιρίμ και ότι «κάτσει». Η δήλωση Γιλμάζ συνιστά μια ντενκτασική οπτική στα πράγματα, αλλά για όσους μπορούν να δουν μέσα από τις διαδρομές του κυπριακού, είναι ισοδύναμη με την κλασσική ρήση Ετσεβίτ ότι «το κυπριακό λύθηκε το 1974». Γι’ αυτό ο Γιλμάζ με τη δήλωσή του μάς τον θυμίζει:«το 1974 για την Τουρκία ήταν μια νίκη. Εμείς εδώ κάνουμε διαπραγματεύσεις σαν να ήμασταν οι ηττημένοι. Δηλαδή αυτά που κερδίσαμε το 1974 τα χάνουμε στο τραπέζι το 2017. Αυτό δεν γίνεται».

Οι δηλώσεις Σ. Ντενκτάς και Γιλμάζ δείχνουν ποια αντιπολίτευση υπάρχει απέναντι από τον Μ. Ακιντζί ανάμεσα στην τ/κ κοινότητα,  και ποια πολιτικά ρευματα αναπτύσσονται στην Τουρκία σε σχέση με το κυπριακό. Από τη μια το ΚΑΔ και η κυβέρνηση Γιλντιρίμ η οποία στηρίζει τον Ακιντζί στις συνομιλίες στη Λευκωσία και, από την άλλη, οι κεμαλιστές που ακολουθούν άκρως δημαγωγική πολιτική απέναντι στις συνομιλίες Αναστασιάδη-Ακιντζί. Στο κυπριακό, οι αποχρώσεις πάνω σε μια πολιτική παίζουν σημαντικό ρόλο για όποιον μπορεί να τις διαβάσει και να τις αναλύσει (λ.χ. ανάμεσα σε κόμματα όπως το ΚΑΔ και το ΡΛΚ), οι λεπτές διαφορετικές γραμμές (λ.χ ανάμεσα σε πρόσωπα όπως οι  Μ. Γιλμάζ και Μ. Τσαβούσογλου). Για παράδειγμα,  το ΡΛΚ ακολουθούσε την πολιτική του Ρ. Ντενκτάς, ενώ αυτή του ΚΑΔ τον εξανάγκασε σε αποχώρηση από την πολιτική ζωή με μαζικές διαδηλώσεις των τ/κ το 2003, και έτσι τον υποχρέωσε να μη λάβει μέρος στην ψηφοφορία για την εκλογή ηγέτη της τ/κ κοινότητας το 2005.

Η πολιτική που ασκείται πάνω στο μαύρο και το άσπρο, βλέπει τα πράγματα μέσα από τα σχήματα του παρελθόντος και είναι πέρα από βέβαιο, ότι ασχολείται με το επάγγελμα του «μονίμως ανησυχούντος». Οι αποχρώσεις στις διαφορετικές πολιτικές, είτε ανάμεσα σε κόμματα, είτε ανάμεσα σε πρόσωπα, εξηγούν μια πολιτική κατεύθυνση και δείχνουν τη διαδρομή που  κινείται ανάμεσα στη βέβαιη ακινησία και την, κάτω από προϋποθέσεις, πρόοδο.