Η μάχη για τον 28ο !
Η Μ. Ευαγγέλου γράφει στην εφημερίδα «Πολίτης» (9 Απριλίου 2017) ότι «σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Άιντε εμφανίζεται απογοητευμένος λόγω των έντονων επικρίσεων απέναντί του. Δεν κρύβει τη δυσαρέσκειά του τόσο για το γεγονός της στασιμότητας στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού (αν και επιτεύχθηκε τελικά ο στόχος της επανέναρξης των συνομιλιών) όσο κυρίως για το κλίμα δυσπιστίας στο πρόσωπό του. Πηγές από το περιβάλλον του αναφέρουν πως ο κ. Άιντε, κατά τη διάρκεια της ανυπαρξίας εξελίξεων, είχε εκφράσει ακόμα και την πιθανότητα πρόωρης αποχώρησής του από την Κύπρο. Είναι πάντως γνωστό ότι η θητεία του ολοκληρώνεται τον Σεπτέμβριο και πως σκέφτεται να επιστρέψει στη Νορβηγία όπου κατά πάσα πιθανότητα θα εκδηλώσει ενδιαφέρον για τις εκλογές». Στο ίδιο ρεπορτάζ σημειώνεται ότι «ο κ. Άιντε είναι ο 27ος στη σειρά απεσταλμένος του ΟΗΕ από το 1964, όταν το ΣΑ υιοθέτησε το ψήφισμα 186 με το οποίο αποφασίστηκε η σύσταση ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο».
Τι τρέχει, λοιπόν, με τον Έσπεν Άιντε; Μένει, ή φεύγει, ή μένει φεύγοντας τον προσεχή Σεπτέμβριο; Στη δική μου άποψη, στην ε/κ κοινωνία έχει αναπτυχθεί εδώ και χρόνια η πίστη ότι όποιος δεν σκέφτεται όπως εμάς, είναι αντίπαλός μας, και κατά συνέπεια, χρειάζεται να τον κάνουμε πέρα. Η αντίληψη ότι όλοι μάς επιβουλεύονται, ότι κανένας δεν μας καταλαβαίνει, ή ότι όποιος δεν μάς καταλαβαίνει είναι αυτόματα «φιλότουρκος», έχει μεγάλη πέραση στην ε/κ κοινότητα καθώς συνδέεται με θεωρίες συνωμοσίες και διάφορες άλλες δοξασίες.
Δεν γνωρίζω αν ο Έσπεν Άιντε θα έχει την τύχη των προηγούμένων απεσταλμένων του ΟΗΕ. Γνωρίζω όμως ότι όσοι από συνήθεια κτυπούν τους απεσταλμένους του ΟΗΕ, το κάνουν για να κρύψουν τις δικές τους αποτυχίες ή τη δική τους αδυναμία να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις. Είναι η ε/κ πλευρά που έχει, πρωτίστως, την ανάγκη, του ΟΗΕ, είναι η ε/κ πλευρά που έσπευσε να ζητήσει τη βοήθειά του το 1964, είναι η ε/κ πλευρά που έχει κάθε συμφέρον να υπάρχει ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στο νησί γιατί η άλλη δυνατότητα που, εκ των πραγμάτων υπάρχει, είναι η απ’ ευθείας επαφή της ε/κ κοινότητας με τις κατοχικές στρατιωτικές δυνάμεις και ο ουσιώδης κίνδυνος που υφίσταται από αυτήν ή από ένα ενδεχόμενο ατύχημα.
Στις επιθέσεις κατά Άιντε, δεν μπορούμε να αποκλείουμε και ένα τρίτο ενδεχόμενο: όσες ε/κ πολιτικές δυνάμεις διαβάζουν το κυπριακό με τα μάτια του παιχνιδιού της επίρριψης ευθυνών (blame game), ή συμπαθούν τη συντήρηση του status quo με την παραπλήσια θέση ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων συνιστά τη «δεύτερη καλύτερη λύση» (second best solution), ενοχλούνται από την παρουσία του κάθε Άιντε γιατί αυτός (και ο κάθε απεσταλμένος είτε του ΟΗΕ, είτε της ΕΕ) γνωρίζουν πολλά, και αυτό, ίσως, να τους καθιστά «περιττούς».
Οι «κατηγορίες» κατά Άιντε είναι πως υπήρξε, πρώτο, υπερβολικά αισιόδοξος στις εκτιμήσεις του για λύση, και δεύτερο, ότι δεν αποκρούει «μαχητικά» ορισμένες τ/κ θέσεις. Αστεία πράγματα, πρώτο, γιατί τη συγκρατημένη αισιοδοξία την καλλιεργούσαν πρώτα οι ίδιοι οι δύο ηγέτες, και δεύτερο, ζητούμε από τον κάθε απεσταλμένο του ΟΗΕ να είναι κάτι άλλο από αυτό που μπορεί να δώσει η γνωστή σε όλους δομή, τα χαρακτηριστικά και η φύση του. Ο ΟΗΕ οικοδομήθηκε με εμφανή πλεονεκτήματα αλλά και εμφανείς αδυναμίες, τις οποίες όλες οι χώρες γνωρίζουν πριν καν γίνουν μέλη του. Αν θέλουμε κάτι διαφορετικό, κάτι που να είναι η ηχώ των απόψεων που εκφράζουν οι εκάστοτε ε/κ ηγέτες, τότε, έχουμε την επιλογή να καταγγείλουμε τον ΟΗΕ και να αποχωρήσουμε από αυτόν-υπάρχει επ’ αυτού σχετικό αφρικάνικο παράδειγμα. Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να πει κανείς ότι είμαστε συνεπείς με τον ανορθολογισμό μας.
Ακόμα τρία σημεία:
Πρώτο: ο ΟΗΕ είτε στη Νέα Υόρκη, είτε στη Λευκωσία μπορεί να παίρνει λάθος αποφάσεις, είτε μερικές φορές η ανάλυση του να μην είναι δίκαιη ή ρεαλιστική. Η ε/κ έχει την ευθύνη να εργαστεί μεθοδικά και διακριτικά για να βελτιώσει τα πράγματα, και όχι να δημιουργεί μια κοινή γνώμη γεμάτη καχυποψίες, αυτές που σπρώχνουν την ε/κ κοινωνία βαθύτερα στο τέλμα.
Δεύτερο, να βρούμε την κατάλληλη φόρμουλα ώστε ο ΟΗΕ να συμβάλλει με ορισμένες σκέψεις του για να βρίσκονται λύσεις στα σημεία που οι δύο πλευρές στις συνομιλίες δεν έχουν βρει τις κατάλληλες συγκλίσεις. Ο ΟΗΕ προτείνει, οι πλευρές έχουν τη δυνατότητα να συμφωνήσουν, να διαφωνήσουν, ή να βρουν πιθανώς άλλες ρυθμίσεις. Τα όσα ακούγουνται σχεδόν κάθε μέρα, περί επιδιαιτησίας και χρονοδιαγραμμάτων, παρά τις πυκνές διαψεύσεις από τον ΟΗΕ, εκθέτουν μόνο εκείνους που τα λένε. Επιτέλους, όλοι έχουν καταλάβει γιατί επαναλαμβάνουμε ένα σλόγκαν χωρίς αντικείμενο!
Τρίτο, το κλίμα που δημιουργείται κάθε τόσο για τους κατά καιρούς απεσταλμένους του ΟΗΕ (σημειώθηκε μέχρι και κλοπή προσωπικών δεδομένων από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ενός εξ αυτών!), δείχνει πόσο δύσκολο είναι να προσαρμοστούμε στην εποχή μας, να κάνουμε πολιτική με σοβαρούς όρους και έτσι να κερδίζουμε κύρος και αξιοπιστία .
Λοιπόν, τα εργαλεία για να λύσουμε το κυπριακό είναι στα χέρια μας (οι εκτεταμένες συγκλίσεις στις συνομιλίες το πιστοποιούν). Η συμμετοχή της νήσου στην ΕΕ δίνει την επιπρόσθετη αξία σε αυτό και από εμάς εξαρτάται να δώσουμε την «επιπρόσθετη» ύλη που αντιστοιχεί στις θεμελιώδεις αξίες που ένα κράτος-μέλος ενσωματώνει στις λειτουργίες του. Αν δεν θέλουμε, ή αν δεν μπορούμε, αυτό ανήκει σε άλλη πολιτική κλάση. Δηλαδή στην βαθειά κυπριακή μας παράδοση, ώστε να αποτυπώνουμε σε άλλους, όσα εμείς δεν έχουμε το θάρρος να πούμε καθαρά και δημόσια!
Λάρκος Λάρκου