Ηγεσία και ευθύνες!

Οι συζητήσεις για την υπογραφή ενός «Κοινού Ανακοινωθέντος» ανάμεσα στον πρόεδρο Αναστασιάδη και τον τ/κ ηγέτη Ν. Έρογλου βρίσκονται σε κρίσιμο στάδιο. Σύντομα θα ξεκαθαρίσει το σκηνικό και θεωρώ ότι αμέσως μετά οι συνομιλίες θα ακολουθήσουν τα «βήματα» που θα συμφωνηθούν σε ένα είδος «Συμφωνίας Κορυφής». Αυτή η συγκυρία δίνει την αφορμή να συζητήσουμε παλαιότερες σκέψεις στη νέα συγκυρία. Παλαιότερες ιδέες που ζητούν μια θεμελιώδη εφαρμογή. Ο πολύπειρος διπλωμάτης Β. Θεοδωρόπουλος κάνει τη δική του εισαγωγή στο ζήτημα:

«στην εξωτερική πολιτική είναι πολλοί εκείνοι που εμφανίζονται ως επαϊοντες, έστω και χωρίς γνώσεις ή πείρα…η εξωτερική πολιτική προσφέρει έδαφος για ερασιτεχνισμό και για καλλιέργεια προσωπικής ή κομματικής προβολής, εκμετάλλευσης και αντιπαράθεσης που παρασύρουν την εξωτερική πολιτική στη δίνη της εσωτερικής πολιτικής διαμάχης…» ( Β. Θεοδωρόπουλος, Ανασκόπηση- Η Εξωτερική Πολιτική της Νεότερης Ελλάδας», Αθήνα, 1996).

Προσθέτω τα πιο κάτω:

Η υπεράσπιση μιας εθνικής υπόθεσης είναι μια βαθειά και πολύπλοκη διαδικασία. Απαιτείται η μέγιστη δυνατή ισχύς (διπλωματική, αμυντική, οικονομική, πολιτιστική). Απαιτείται διεθνής δράση, δημιουργία ενός περιβάλλοντος που να βοηθά τη δική σου θέση (συμμαχίες, αποφάσεις της ΕΕ, στήριξη στον ΟΗΕ). Απαιτείται η δράση μιας διπλωματικής υπηρεσίας που να γνωρίζει και να αναλύει όλες τις πτυχές του προβλήματος και τις αντιδράσεις των αντιπάλων δυνάμεων. Απαιτείται ήρεμο κλίμα στο εσωτερικό μέτωπο, συνεργασίες ανάμεσα σε κόμματα, συναίνεση γύρω από μείζονος σημασίας επιδιώξεις. Η πολιτική ηγεσία μπορεί να αναλύσει το διεθνοπολιτικό περιβάλλον, να κάνει σωστή εκτίμηση για τις επιδιώξεις της αντίπαλης πλευράς, να σταθμίσει τους συσχετισμούς δύναμης με στόχο την αλλαγή τους, να συνεκτιμήσει τη σχέση ωφελείας-κόστους, να αναλύσει το ζήτημα του χρόνου, να προβλέψει σε ποιο χρονικό πλαίσιο και περιβάλλον είναι προτιμότερο να εκδηλωθεί μια πρωτοβουλία, να υπολογίσει το ποιες θα είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις από τη μια ή την άλλη κίνηση.

Στον πολιτικό αγώνα η ηγεσία χρειάζεται να έχει το θάρρος να αναλαμβάνει τις ευθύνες της ως εκλεγμένη, ως υπεύθυνη ηγεσία. Να πάρει αποφάσεις με μόνο γνώμονα το εθνικό συμφέρον, να είναι σε θέση να αντικρούσει την άρνηση και τη δημαγωγία, να μπορεί να υπερασπίζεται με ορθολογικό τρόπο εκείνο που υπηρετεί το μακροπρόθεσμο εθνικό συμφέρον.

Η κοινή γνώμη πείθεται, υποστηρίζει κάθε πολιτική εξέλιξη που ακολουθεί τους πιο πάνω βασικούς κανόνες. Τα κείμενα της Ζυρίχης (1959) είναι πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα όπου οι κύπριοι πολίτες διαφοροποίησαν την άποψή τους (από την πολιτική της Ένωσης στην αποδοχή της Ανεξαρτησίας της Κύπρου) με την άσκηση της δημόσιας πειθούς από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, δίνοντας τη θετική ψήφο τους στον ίδιο στις πρώτες προεδρικές εκλογές του 1960.

Εντέλει όλα είναι θέμα αντίληψης για τον πολιτικό αγώνα. Ιστορία γράφουν όσοι αγωνίζονται για να επιτύχουν υψηλούς, συνταγματικούς στόχους. Αυτούς που αλλάζουν τον ρου των πραγμάτων.