Ισραήλ-Τουρκία: διάλογος “πρώτης τάξεως”

Το Ισραήλ κάνει ένα ακόμα βήμα για «επαναπροσέγγιση» με την Τουρκία. Στις 2 Σεπτεμβρίου ο Γενικός Διευθυντής του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών Ν. Γκόλτ προσθέτει νέα στοιχεία στις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις. Ο Γκολτ, σύμφωνα με την εφημερίδα «Χουριέτ», δηλώνει τα εξής:

1. «Η Τουρκία είναι πολύ τυχερή που έχει τον Σινιρλίογλου Υπουργό Εξωτερικών της. Είναι πρώτης τάξεως διπλωμάτης».

2. Επικαλείται τις ιστορικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές, ιδιαίτερα την προστασία που έδωσε στους εβραίους η οθωμανική αυτοκρατορία μετά την ισπανική Ιερά Εξέταση το 1492.

3. Οι δύο χώρες υπήρξαν στρατηγικοί εταίροι για πολλά χρόνια στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

4. Ο «επεκτατισμός του Ιράν» απαιτεί επαναπροσέγγιση από τους «κάποτε στενούς συμμάχους».

5. Ο στόχος κατά Γκολτ: «οι δύο χώρες πρέπει να γίνουν μαζί χορηγοί ασφαλείας στην Α. Μεσόγειο».

6. Δεν είναι μυστικό ότι το επεισόδιο με το «Μαβί Μαρμαρά» στις 31 Μαίου 2010 και οι δημόσιες δηλώσεις που ακολούθησαν δημιούργησαν προβλήματα -«σήμερα κάτι αλλάζει, βλέπουμε μια αυξανόμενη σύγκλιση των συμφερόντων μας».

7. Σήμερα η Τουρκία είναι σε πόλεμο με το ISIL- «το γκρουπ αυτό είναι απειλή, όχι μόνο για την Τουρκία αλλά και για τη Συρία και το Ισραήλ».

8. Δεν έχουμε λύσει τις διαφορές μας ακόμα για το «Μαβί Μαρμαρά» αλλά κινούμαστε σε «θετική κατεύθυνση».

9. «Και οι δύο χώρες έχουν συμφέρον στην ανάπτυξη των σχέσεών τους, αλλά η διπλωματία θέλει χρόνο».

10. Κλειδί η Γάζα. Η Τουρκία θέλει βελτίωση της κατάστασης εκεί «και το Ισραήλ είναι υποστηρικτικό χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλειά του», απορρίπτοντας ταυτόχρονα ισχυρισμούς ότι ισραηλινοί επίσημοι «διεξάγουν συνομιλίες με τη Χαμάς».

Ο Ν. Γκολτ επιχειρεί να θέσει τα ζητήματα στις σχέσεις της χώρας του με την Τουρκία πάνω σε μια διαφορετική κατεύθυνση: πόλεμος κατά του «κοινού εχθρού» ISIL, κοινή απειλή το Ιράν, συνεπώς άρση των παρεξηγήσεων γύρω από το «Μαβί Μαρμαρά» με στόχο να ανοίξει ο δρόμος για πλήρη συνεργασία ικανή να διασφαλίσει μια συμαχία συμφερόντων, ώστε «οι δύο χώρες να γίνουν μαζί χορηγοί ασφαλείας στην Α. Μεσόγειο». Μέσα στο πλαίσιο αυτό και η ειδική αναφορά στον νέο ΥΠΕΞ της Τουρκίας Σινιρλίογλου ως «πρώτης τάξεως διπλωμάτη». Μια προφανής ως προς την πολιτικής της βαρύτητα δήλωση, η οποία στοχεύει, όχι μόνο στο να συμβάλει να κλείσουν οι πληγές του «Μαβί Μαρμαρά», αλλά και να δώσει έμφαση στη μελλοντική τους διάσταση.

Το ζήτημα εξακολουθεί να διαθέτει σαφή ερωτηματικά ως προς το ρυθμό προσαρμογής τους στις νέες πραγματικές συνθήκες στη Μ. Ανατολή. Είναι βέβαιο ότι ο Ερτογάν μετά την εκλογική αναμέτρηση της 7ης Ιουνίου έχει μαλακώσει τις επιθετικές εξάρσεις κατά του Ισραήλ-άλλωστε αρκετοί πολιτικοί και διπλωμάτες άσκησαν κριτική στη συνεχή εμπλοκή της τουρκικής κυβέρνησης στις εσωτερικές υποθέσεις αραβικών χωρών (Αίγυπτος, Συρία) και (δευτερευόντως) στον τρόπο χειρισμού των σχέσεων με το Ισραήλ. Ο Σινιρλίογλου διαθέτει πείρα και επιρροή στο σύστημα εξουσίας στην Τουρκία, γεγονός που πιστοποιείται στο ότι εκτός από τις σχέσεις με το Ισραήλ, χειρίζεται και το κυπριακό. Με αυτή την ιδιότητα συνάντησε τον ε/κ διαπραγματευτή Α. Μαυρογιάννη στην διάρκεια της επίσκεψής του στην Άγκυρα. Ο Γκολτ θεωρεί ότι «η διπλωματία θέλει χρόνο» και αυτό ως πολιτική σκέψη ανταποκρίνεται στα πράγματα. Σε αυτό το στάδιο Σινιρλίογλου και Γκολτ επιχειρούν να δώσουν στη διπλωματία τον αναγκαίο χρόνο με περισσότερη ώθηση σε χειρισμούς που αλλάζουν το σημερινό σκηνικό- «βλέπουμε μια αυξανόμενη σύγκλιση των συμφερόντων μας».