Κλάδος ελαίας με αγκάθια…
Στις 9 Μαίου («Ημέρα της Ευρώπης») ο Τ. Ερτογάν δηλώνει, σύμφωνα με ρεπορτάζ στο ΚΥΠΕ, ότι «επιθυμούμε να συνεχίσουμε την ενταξιακή διαδικασία της χώρας μας με την ΕΕ στο πλαίσιο του σεβασμού, της ισότητας και της αντίληψης win- win», ενώ τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης σχολιάζουν ότι «ο Τούρκος Πρόεδρος προσφέρει κλάδο ελαίας στην ΕΕ». Συνεχίζει: «Η ευχή μας είναι να προχωρήσει η συνεργασία μας με την ΕΕ στον τομέα των προσφύγων, την οικονομία, την ενέργεια, την Τελωνειακή Ένωση, τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Η Τουρκία είναι μέρος της ιστορίας, της γεωγραφίας και του πολιτισμού της Ευρώπης και βλέπει ως στρατηγικό στόχο της ενταξιακή της πορεία.
Δυστυχώς στην ήπειρο διαδίδονται συνεχώς κοινωνικές ασθένειες όπως οι διακρίσεις, ο πολιτιστικός ρατσισμός, η έχθρα εναντίον των ξένων και του ισλαμισμού. Όσο περνά ο καιρός η αύξηση των ποσοστών των ακροδεξιών κομμάτων παίρνουν αιχμάλωτη την κοινωνικοπολιτική ζωή της Ευρώπης, ενώ πολλά πολιτικά κόμματα της Ευρώπης που εναντιώνονται σε αυτά τα ρεύματα μένουν σιωπηλά. Αυτού του είδους οι πολιτικές στην Ευρώπη δηλητηριάζουν και τις ευρωτουρκικές σχέσεις», (ΚΥΠΕ, 9 Μαίου)
Η συνέχεια στις Βρυξέλλες στις 25 Μαίου. Σύμφωνα με ρεπορτάζ στο «Βήμα» «η ΕΕ θέλει να συνεχίσει να συνεργάζεται» με την Τουρκία, παρά τις εντάσεις στις σχέσεις των Βρυξελλών με την Άγκυρα, διεμήνυσαν σήμερα, οι ηγέτες της ΕΕ αφού συναντήθηκαν με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Συζητήσαμε την ανάγκη συνεργασίας, εγώ έθεσα το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίκεντρο των συζητήσεών μας» είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ μετά τη συνάντηση, στην οποία συμμετείχε και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Ο τελευταίος είχε και μια κατ’ ιδίαν συνάντηση μισής ώρας με τον Ερτογάν. Όπως ανέφερε εκπρόσωπος της Επιτροπής «η ΕΕ και η Τουρκία πρέπει και θα συνεχίσουν να συνεργάζονται. Σημαντικά ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος συζητήθηκαν λεπτομερώς σε καλό και εποικοδομητικό κλίμα».
Σύμφωνα με πηγές της τουρκικής προεδρίας, στην τριμερή συνάντηση δόθηκε έμφαση στην ανάγκη να υλοποιηθεί πλήρως η μεταναστευτική συμφωνία του 2016. Η Τουρκία συμφώνησε τον Μάρτιο του 2016 να βοηθήσει, ώστε να ανακοπούν οι μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη και σε αντάλλαγμα οι Βρυξέλλες θα καταργούσαν την βίζα για τους Τούρκους πολίτες που θέλουν να επισκεφθούν ευρωπαϊκές χώρες.
Όμως η ΕΕ ζητά πρώτα από την Άγκυρα να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας της. Ο Ερντογάν ζήτησε για άλλη μια φορά από την ΕΕ να λάβει μια απόφαση για το θέμα της ένταξης της Τουρκίας, απαιτώντας να μην αντιμετωπίζεται η χώρα του σαν «ζητιάνος» στην πόρτα της Ευρώπης» (εφ/δα, «το Βήμα 25 Μαίου).
Ο Τ. Ερτογάν είδε την Α. Μέρκελ, την Τ. Μέι και τον Ε. Μακρόν. Με τον τελευταίο συμφώνησαν «να ενδυναμώσουν τις ετήσιες εμπορικές σχέσεις στο 20 δις ευρώ και να ενισχύσουν τους διπλωματικούς δεσμούς της Άγκυρας με την ΕΕ, σύμφωνα με κύκλους της τουρκικής προεδρίας» (εφ/δα, «Χουριέτ» 25 Μαίου).
Στις 27 Μαίου το πρακτορείο ειδήσεων Reuters επικαλούμενο ρεπορτάζ της «Χουριέτ» γράφει ότι «ότι ο τούρκος πρόεδρος είπε πώς η ΕΕ παρουσίασε στην Τουρκία ένα νέο, 12 μηνο χρονοδιάγραμμα με στόχο την ανανέωση της μεταξύ τους σχέσης».
Βέβαιον είναι πώς η ρητορεία Ερτογάν έχει αλλάξει, κυριαρχούν πλέον πιο χαμηλοί τόνοι, διαφορές υπάρχουν και σημειώνονται αλλά όλα υπόκεινται στον κανόνα του κοινού συμφέροντος-πολιτικού, εμπορικού, αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, διαχείριση του προσφυγικού, αντιμετώπιση των διαφορετικών απόψεων σε ένα καλύτερο περιβάλλον. Τα δύο μέρη βρίσκουν έναν καλύτερο βηματισμό σε σχέση με αυτόν που υπήρχε τον τελευταίο χρόνο και αυτό αποκτά μια πολιτική και επικοινωνιακή φόρμουλα. Ένα 12 μηνο χρονοδιάγραμμα που θα έχει ως στόχο την ανανέωση της μεταξύ τους σχέσης, μια «δοκιμαστική» περίοδος που θα καθορίσει τα επόμενα βήματα.
Είναι άξιον σχολιασμού το γεγονός πως ο νέος γάλλος πρόεδρος Ε. Μακρόν δεν ακολουθεί τα βήματα, ούτε του αρνητικού Σαρκοζί, ούτε του άγευστου Ολάντ στο ζήτημα της ευρωτουρκικής σχέσεις. Ίσως να μοιάζει με την προσέγγιση που είχε ο Ζακ Σιράκ. Φαίνεται να προσεγγίζει τις γαλλοτουρκικές σχέσεις με διαφορετικό πρίσμα αν κρίνουμε από όσα έγιναν γνωστά μετά τη συνάντησή του με τον Τ. Ερτογάν. Αν αυτό πράγματι ισχύει, τότε η 12 μηνη «δοκιμαστική» περίοδος μπορεί να έχει πραγματικό περιεχόμενο.