Μια επίσκεψη, ένα εκκρεμές…

Η επίσκεψη Καραμανλή στην Τουρκία στις 23-25 Ιανουαρίου πραγματοποιείται μέσα σε ένα κλίμα αβεβαιότητας. Η πρώτη μετάβαση έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία έπειτα από 48 χρόνια, γίνεται σε ανταπόδοση των δύο επισκέψεων που πραγματοποίησε ο Τ. Ερντογάν στην Αθήνα. Εκτιμώ ότι υπό τις παρούσες συνθήκες θα ήταν πιο φρόνιμο να είχε αλλάξει η ημερομηνία της, να γίνει σε άλλη, πιο κατάλληλη περίοδο.Το κλίμα στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας κυριαρχείται από τις επιπτώσεις του «θέματος Ζαχόπουλου», ενός πολύ στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού, αυτό επηρεάζει -εκ των πραγμάτων-τις κινήσεις του ή τη συνολική ατμόσφαιρα της επίσκεψης. Δεν μπορεί μια τέτοια συνάντηση να γίνεται κάτω από σκιές που αφαιρούν πολιτικό κύρος από τις αποσκευές του πρωθυπουργού της Ελλάδας.

Από τη στιγμή που πραγματοποιείται θα είναι μια περισσότερο διαδικαστική, μια επίσκεψη που «πρέπει να γίνει», άρα μια επίσκεψη μειωμένων προσδοκιών. Πιθανώς ο Κ. Καραμανλής να εκτιμά ότι έτσι διατηρεί ένα «μομέντουμ» στις επαφές του με τον Τ. Ερτνογάν. Η επίσκεψη έχει αναβληθεί πολλές φορές, εάν αναβληθεί ξανά, ίσως ο ίδιος να κρίνει ότι προκαλεί ζημία στη γενικότερη εικόνα του ως πρωθυπουργού.

Η πολιτική ατζέντα της συνάντησης Ερτνογάν-Καραμανλή παραμένει περιορισμένη. Τα μείζονα (κυπριακό/υφαλοκρηπίδα) είναι σε βαθύ κώμα. Στο κυπριακό το τέλμα κυριαρχεί. Ο Τ. Ερτνογάν ακολουθεί επιθετικά παρελκυστική πολιτική (αναβάθμιση ψευδοκράτους αλλά και επαφές με τον ΟΗΕ, Γκιουλ/Μπα-κι Μουν), ενώ ο Κ. Καραμανλής, δυστυχώς, δηλώνει απλώς «παρών». Οι δύο ηγέτες, μάλλον, θα ευχηθούν εξελίξεις μετά τις Προεδρικές Εκλογές στην Κύπρο.

Ο διάλογος ανάμεσα στις δύο χώρες γύρω από το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου έχει οδηγηθεί σε πλήρες αδιέξοδο. Ο Κ. Καραμανλής επέλεξε τον Δεκέμβριο του 2004 να «απαγκιστρώσει» την Τουρκία από τις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι της ΕΕ, ώστε το ζήτημα να παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Τώρα όλα είναι σε χειμερία νάρκη και η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει κανένα κίνητρο ή λόγο να το επαναφέρει σε «διμερές» επίπεδο, από εκεί που το ανέσυρε σε νέα βάση και με ομοφωνία η ΕΕ το 1999.

Στα ευρωτουρκικά η Ελλάδα θα επαναλάβει την υποστήριξη της στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας και ο Τ. Ερντογάν θα τονίσει την πίστη του στην «ολοκλήρωση» της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας του.

Στο παραγωγικό κομμάτι της επίσκεψης, οι δύο πρωθυπουργοί προφανώς θα στηρίξουν τη Συμφωνία Μπακογιάννη-Μπαμπατζιάν (4/12/07), για ορισμένα ΜΟΕ στο Αιγαίο. Σε δύο θέματα υπάρχει κινητικότητα και ευρύτερο πεδίο συνεργασίας: η ενεργειακή πολιτική με την πρόοδο που συντελείται στους αγωγούς φυσικού αερίου και η περαιτέρω εμπορική συνεργασία. Το κομμάτι αυτό έχει σημειώσει θεαματική πρόοδο: ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών ανάμεσα στις δύο χώρες κινήθηκε στο ύψος των 3 δις ευρώ το 2007.