Οι παραιτήσεις, ο Ερτογάν και οι στρατηγοί

Είναι εξελίξεις που ενδιαφέρουν τόσο για την ταχύτητα όσο και το περιεχόμενό τους. Σχεδόν σε μια νύκτα το τουρκικό Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο διόρισε νέα ηγεσία στο στρατό αφού πρώτα
ο Τ. Ερντογάν ανακοίνωσε τον αρχηγό της Στρατοχωροφυλακής Ν. Οζέλ ως νέο αρχηγό του Γενικού Επιτελείου. Είχαν προηγηθεί οι συντονισμένες παραιτήσεις των κορυφαίων στρατηγών σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την υπόθεση Ερκένεκον.

Η παραίτηση του Ι. Κοσάνερ και των αρχηγών των επιτελείων στις 30 Ιουλίου ήταν ταυτόχρονα και μια επαλήθευση του γεγονότος ότι οι στρατηγοί πλέον δεν κάνουν ότι θέλουν και όποτε θέλουν. Η Ερκένεκον ήταν το πρόσχημα: όσο δεν μπορούν να ελέγξουν τις εξελίξεις προβαίνουν σε κινήσεις διαμαρτυρίας αυτοί που είχαν το απάνω χέρι σε κάθε σημαντική πτυχή της εσωτερικής ζωής της Τουρκίας. Έτσι ο Ερτογάν δεν έχασε την ευκαιρία και έβαλε στη θέση τους νέα ονόματα. Ασφαλώς δεν είναι «δικοί του» αξιωματικοί αφού μόνο ως ανέκδοτο θα βρει κανείς μη κεμαλιστές αξιωματικούς στον τουρκικό στρατό. Το θέμα είναι, κυρίως, το μήνυμα. Η αλλαγή σε χρόνο ρεκόρ όσων αποφάσιζαν χωρίς να ελέγχονται από την πολιτική εξουσία για δεκαετίες. Έτσι τώρα διορίστηκε στην ηγεσία ένα μείγμα από αξιωματικούς πιο αφοσιωμένους στο ρόλο τους, μαζί με άλλους αξιωματικούς που ενέχονται στη δικαστική διερεύνηση της Ερκένεκον αλλά και με καινούριους που δεν ταυτίζονται με την παλαιά εποχή.

Είναι η αλλαγή αυτή ένα δείγμα γραφής ότι η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας παράγει αποτελέσματα. Μπορεί η ΕΕ να μην αποτελεί πλέον ένα ελκυστικό πολιτικό προϊόν, αλλά στην πράξη αποδίδει πραγματικά αποτελέσματα σε χώρες που ακόμα διανύουν ένα στάδιο προσαρμογής σε νέα δεδομένα. Το τουρκικό τρένο κινείται με αργούς ρυθμούς και τα ενταξιακά κεφάλαια μάλλον θεωρούνται είδος προς ανασκόπηση. Μένει κάτι το ουσιώδες: στο εσωτερικό της Τουρκίας οι αλλαγές στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας και κατ΄ επέκταση στο Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο επιτρέπουν τώρα στην πολιτική ηγεσία να κινείται με λιγότερο φόβο και περισσότερη πίστη στις δικές της επιλογές.