Παράθυρο στον κόσμο για το Ιράν
Οι «Έξι» (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Γερμανία, Κίνα, Μ. Βρετανία) και το Ιράν έφτασαν σε συμφωνία στις 14 Ιουλίου 2015. Έτσι περιορίζεται η φιλοδοξία του Ιράν να κατακτήσει ένα ανώτερο επίπεδο πυρηνικής ισχύος, με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων που επέβαλαν στην Τεχεράνη το ΣΑ του ΟΗΕ και οι ΗΠΑ. Η πολιτική διαμάχη έρχεται από το παρελθόν (1979) και την εποχή Χομεϊνί (52 αμερικανοί όμηροι στην αμερικάνικη πρεσβεία στην Τεχεράνη για 444 ημέρες). Σήμερα η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αλλάζει παραμέτρους και ισορροπίες ισχύος σε ολόκληρη την Μ. Ανατολή. Από τις εντάσεις, τα επίθετα και την μόνιμη καχυποψία, σήμερα στην αλλαγή σελίδας που οδηγεί σε ένταξη του Ιράν σε μια πιο σύγχρονη διπλωματική πρακτική. Επιπρόσθετα, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας ανακοίνωσε τη συμφωνία για «οδικό χάρτη» για τις συμφωνημένες επιθεωρήσεις στις εγκαταστάσεις του Ιράν.
Θεωρώ ότι η συμφωνία αποτελεί ένα ιστορικό επίτευμα με τη σφραγίδα του αμερικανού προέδρου Μ. Ομπάμα και του ιρανού προέδρου Χ. Ρουχάνι με την πλήρη συμμετοχή των ΥΠΕΞ Τ. Κέρι και Τ. Ζαρίφ. Η διευθέτηση αλλάζει τα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή καθώς ένα πιο «συγκρατημένο» και «εποπτευόμενο» στο πυρηνικό του πρόγραμμα από τους 6+1, Ιράν, μπορεί να συμβάλει στην επίλυση προβλημάτων στην περιοχή. Το Ιράν στηρίζει αδιέξοδες πολιτικές στη Μ. Ανατολή (Άσαντ στη Συρία, Ασράλα στο Λίβανο, Χούθι στην Υεμένη). Η περιθωριοποίηση της Τεχεράνης επέτεινε τα αδιέξοδα. Η ένταξή της σε ένα πλαίσιο επικοινωνίας και διαλόγου με τους ισχυρούς διεθνείς παίκτες, υπόσχεται περισσότερα και, κυρίως, ανοίγει διαύλους συνεννόησης σε μια εποχή κατά την οποία τόσο το Ιράν όσο και οι «έξι», συμφωνούν και ατύπως συνεργάζονται για την αντιμετώπιση της απειλής του ISIL.
Είναι απολύτως αναμενόμενο ότι η συμφωνία θα συμβάλει σε αλλαγή των δεδομένων στο χώρο της οικονομίας στην ιρανική επικράτεια: ενέργεια, επενδύσεις, κοινοπραξίες, κανονική ροή καταναλωτικών προϊότων. Ήδη μεγάλες εταιρείες καταστρώνουν επενδυτική επίθεση στο Ιράν, γεγονός ιδιαίτερα θετικό για τους πολίτες της χώρας αυτής και το επίπεδο ανάπτυξης της οικονομίας της.
Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί η ενεργητική συμμετοχή της ΕΕ στις συνομιλίες για την επίλυση του ιρανικού ζητήματος. Τόσο η βαρόνη Άστον, όσο και η Φ. Μογκερίνι έθεσαν για πρώτη φορά τη σφραγίδα της ΕΕ στην επίλυση ενός τόσο πολύπλοκου ζητήματος εξωτερικής πολιτικής. Αυτό αποτελεί μια κορυφαία επιτυχία για την εξωτερική δράση της ΕΕ, κάτι που προσθέτει γνώσεις και εμπειρίες στις Βρυξέλλες και για άλλα διεθνή ζητήματα που χρειάζονται επίλυση και αλλαγή σελίδας και με τη δική της δραστήρια συνδρομή.
Από την ηλεκτρονική έκδοση του Reuters οι εξής δηλώσεις σχετικά με τη συμφωνία τη 14ης Ιουλίου 2015:
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μ. Ομπάμα υποστηρίζει ότι «η συμφωνία αποτελεί ευκαιρία για αλλαγή στην περιοχή. Η συμφωνία προσφέρει μια ευκαιρία να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Πρέπει να την αδράξουμε».
Ο πρόεδρος του Ιράν Χ. Ρουχάνι λέει ότι «με την επίλυση αυτής της αχρείαστης κρίσης, νέοι ορίζοντες δημιουργούνται με επίκεντρο τις κοινές προκλήσεις…».
Ο ΥΠΕΞ του Ιράν Τ. Ζαρίφ πιστεύει ότι «είναι μια ιστορική στιγμή…αρχίζουμε ένα νέο κεφάλαιο ελπίδας».
Η Επικεφαλής της Διπλωματίας της ΕΕ Φ. Μογκερίνι την «θεωρεί σημάδι ελπίδας για όλο τον κόσμο».
Στην αντίθετη κατεύθυνση κινείται ο ισραηλινός πρωθυπουργός Β. Νετανιάχου («λάθος με ιστορικές αναλογίες»), ενώ στελέχη των Ρεπουμπλικανών στο αμερικάνικο Κογκρέσσο εκφράζουν σκεπτικισμό για τη συμφωνία και ετοιμάζονται για ασκήσεις πιέσεων στον Μ. Ομπάμα. Ο Ομπάμα δηλώνει ότι θα ασκήσει βέτο αν το Κογκρέσσο μπλοκάρει τη διαδικασία επικύρωση της συμφωνίας. Έτσι γίνεται σε κάθε αλλαγή σελίδας. Μερικοί τρέφονταν από τα αδιέξοδα (Μ. Αχμεντινετζάντ). Μερικοί αδυνατούν να δουν πέρα από τον ορίζοντα της δικής τους οπτικής (Νετανιάχου). Μερικοί εμφανίζονται μονίμως «σκεπτικοί» απέναντι σε κάθε λειτουργικό συμβιβασμό, (Ρεπουμπλικάνοι για ιρανικό και κουβανικό). Είναι μεγάλης σπουδαιότητας ότι η διπλωματία της στασιμότητας ηττήθηκε στις 14 Ιουλίου. Ένα παράθυρο για τη συνεργασία στην περιοχή άνοιξε και αυτό το κλίμα μπορεί να συμβάλει στην επίλυση εξίσου μεγάλων ζητημάτων που παραμένουν ανοικτά.