Σκοπιανό σκάκι.

Η άτυπη σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις 6 Μαρτίου αποτελεί το χρόνο-κλειδί για την Ελλάδα και τα Σκόπια για να προσπαθήσουν να βρουν αμοιβαίως αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας του κράτους των Σκοπίων. Ο μεσολαβητής Μ. Νίμιτς έχει υποβάλει πρόταση από πέντε λύσεις-ονόματα και ζήτησε από τις δύο πλευρές τις αντιδράσεις τους. Η συνάντησή του με τους αντιπροσώπους των δύο πλευρών στις 29 Φεβρουαρίου πιθανώς να είναι καθοριστικής σημασίας για το εάν θα προκύψει πρόοδος. Το διάστημα από τις 29 Φεβρουαρίου έως τις 5 Μαρτίου, ίσως, κρίνει την τελική έκβαση.

Η ελληνική κυβέρνηση άνοιξε μέρος από τα χαρτιά της και φαίνεται να αποδέχεται (από το πακέτο Νίμιτς) τη λύση της λεγόμενης «σύνθετης ονομασίας», λ.χ. «Άνω, ή Βόρεια Δημοκρατία της Μακεδονίας», με την προσθήκη ενός γεωγραφικού προσδιορισμού που θα την ξεχωρίζει από την ελληνική μακεδονία και να έχει σταθερή χρήση και εντός και εκτός Σκοπίων.

Τα Σκόπια επιλέγουν λύση με πρώτη λέξη ένα ανώδυνο συνθετικό όπως το «Ανεξάρτητη Δημοκρατία της Μακεδονίας» που είναι μία εκ των πέντε προτάσεων Νίμιτς για, διπλή, όμως, χρήση. Δηλάδή να παραμείνει το συνταγματικό όνομα («Δημοκρατία της Μακεδονίας») ως έχει, και η νέα ονομασία να χρησιμοποιείται για διεθνή χρήση σε μια σειρά από (συμφωνημένους) διεθνείς οργανισμούς.

Η ελληνική κυβέρνηση δια στόματος Καραμανλή στην ελληνική βουλή (22/2) δήλωσε ότι «εάν εάν δεν υπάρξει λύση, δεν θα υπάρξει και πρόσκληση προς τα Σκόπια για ένταξη στο ΝΑΤΟ».

Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Ν. Σέφερ είχε συνάντηση στις Βρυξέλλες με το σκοπιανό πόεδρος Μ. Τσερβενκόφσκι και τη Δευτέρα (3/3) θα συναντηθεί με τον Κ. Καραμανλή στην Αθήνα στο πλαίσιο της προετοιμασίας της συνόδου κορυφής, στην ουσία για να δει πού ακριβώς βρίσκεται το θέμα «Σκόπια».

Στην Ελλάδα ο Κ. Καραμανλής απορρίπτει σταθερά τη σύγκλιση του «Συμβουλίου Αρχηγών», κάτι που εισηγούνται και πρόσωπα πρώτης γραμμής από το χώρο της ΝΔ, όπως ο Γ. Βαρβιτσιώτης. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γ. Παπανδρέου εξέφρασε (εφημερίδα Τα Νέα, 25/2) τη διαφωνία του ΠΑΣΟΚ σε λύση «διπλής ονομασίας», ενώ δυνάμεις στη Β. Ελλάδα ετοιμάζουν συλλαλητήριο κατά της λύσης που «ετοιμάζεται».

Στο εσωτερικό των Σκοπίων το θερμόμετρο έχει ανέβει (συλλαλητήριο, επιθετικές δηλώσεις και κινήσεις) και είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς πόσο οι εσωτερικές πολιτικές αντιθέσεις και οι εθνολογικές διαφορές μπορεί να επηρεάσουν την τελική τους στάση. Πίεση πάνω στην Ελλάδα είναι το γεγονός ότι 126 χώρες έχουν ήδη αναγνωρίσει τα Σκόπια ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας», ενώ πίεση πάνω στα Σκόπια είναι η με απόφαση του ΟΗΕ διαρκής εκκρεμότητα με το μεταβατικό όνομα «FYROM» και την πιθανή ομαλοποίηση γύρω από το θέμα της ονομασίας του κράτους τους.

Είναι απολύτως βέβαιον ότι αυτή η πρωτοβουλία Νίμιτς είναι η σημαντικότερη από την εποχή της υποβολής της πρότασης της ΕΕ, όπως αυτή εκδηλώθηκε το 1992 με τη φόρμουλα Πινέϊρο. Είμαστε πολύ κοντά σε μια τελική «πράξη» στο θέμα με ότι αυτό σημαίνει. Λύση ή παράταση για επόμενη πρωτοβουλία, λύση ή νέα ρήξη μέσα στα δεδομένα που θα προσδώσει ένα ακόμα αδιέξοδο.