Συρία, βήμα μπροστά!

Το «Βήμα» έχει το ρεπορτάζ στις 19 Δεκεμβρίου: «Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε την ομόφωνα απόφαση η οποία επικυρώνει ένα φιλόδοξο ειρηνευτικό σχέδιο για τη Συρία. Η απόφαση προβλέπει ότι θα διεξαχθούν στις αρχές Ιανουαρίου διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση για να τερματιστεί ο πόλεμος που διαρκεί τεσσεράμισι χρόνια και ταυτόχρονα θα τεθεί σε εφαρμογή κατάπαυση του πυρός σε όλη τη συριακή επικράτεια.

Για τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, ο οποίος προήδρευσε στην συνεδρίαση του ΣΑ του ΟΗΕ, το κείμενο αυτό «στέλνει ένα σαφές μήνυμα σε όλους, ότι είναι καιρός να δοθεί τέλος στους σκοτωμούς στην Συρία». Ο επικεφαλής της διπλωματίας των ΗΠΑ πρόσθεσε ότι δεν έχει «ψευδαισθήσεις» όσον αφορά τη δυσκολία για την επίτευξη του στόχου, αλλά χαιρέτισε την «ενότητα σε έναν βαθμό χωρίς προηγούμενο» μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες για την εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης στην Συρία.

Ο ΓΓτου ΟΗΕ Μπαν Γκι-μουν χαιρέτισε από την πλευρά του «την πρώτη απόφαση η οποία επικεντρώνεται στα πολιτικά μέσα για την επίλυση της κρίσης». «Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα που μας επιτρέπει να προχωρήσουμε» προς μια λύση. Η απόφαση καλεί τον ΟΗΕ να προετοιμάσει εντός χρονικής προθεσμίας ενός μήνα «επιλογές» ώστε να εγκατασταθεί επί του πεδίου στην Συρία ένας «μηχανισμός επιτήρησης και επαλήθευσης» της κατάπαυσης του πυρός. Η απόφαση του ΣΑ καλεί επίσης τον Οργανισμό να φροντίσει να συναντηθούν «αντιπρόσωποι της συριακής κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης προκειμένου να αρχίσουν επίσημες διαπραγματεύσεις για μια διαδικασία πολιτικής μετάβασης με επείγοντα τρόπο, με στόχο να ξεκινήσουν αυτές οι συνομιλίες στις αρχές του Ιανουαρίου του 2016».

Η είδηση είναι πολύ σημαντική, θέτει τις βάσεις για μια νέα προσπάθεια ειρήνευσης. Οι δυσκολίες είναι πολλές, αλλά αυτή τη φορά το ψήφισμα υπόσχεται περισσότερα γιατί έχει τη στήριξη όλων στο ΣΑ του ΟΗΕ, στην πράξη των βασικών παικτών, ΗΠΑ και Ρωσίας. Ο οδικός χάρτης για την ειρήνευση στη Συρία αποτελεί μια σωστή απάντηση στην τραγωδία του συριακού λαού- πάνω από 200 χιλιάδες οι νεκροί, σχεδόν πέντε εκατομύρια εκτοπισθέντες, ανείπωτες υλικές καταστροφές, πολιτιστική ερήμωση.

Η στροφή της διεθνούς κοινότητας είναι ενθαρυντική. Σε αυτή την εξέλιξη συνέβαλαν οι επιθέσεις του εξτρεμιστικού ισλαμισμού στο Παρίσι, η κατάρριψη ρωσικού επιβατικού αεροπλάνου στη χερσόνησο του Σινά και η συνεχής απειλή για επιθέσεις σε διάφορα μέτωπα. Όσοι πίστευαν ότι δεν τους αφορούσε, όσοι αδιαφορούσαν ή υπολόγιζαν ότι η τρομοκρατία αφορούσε τους διπλανούς, έπεσαν πολύ έξω.

Το ερώτημα παραμένει στην καρδιά κάθε εκτίμησης: θα επιτύχει το εγχείρημα; Δύσκολο να γίνει μια ασφαλής πρόβλεψη. Τα απρόβλεπτα είναι αρκετά όπως η τύχη του Άσαντ, η δυσκολία να τύχει μιας ενιαίας ανάγνωσης ο συνασπισμός της πολυτεμαχισμένης αντιπολίτευσης, η αδυναμία διαλόγου, οι εξωτερικές επιρροές. Το ομόφωνο ψήφισμα του ΣΑ δείχνει ότι οι μεγάλες δυνάμεις έχουν κάνει βήματα στην αναζήτηση ρύθμισης στο θέμα του Άσαντ. Οι ΗΠΑ πλέον τον αποδέχονται για μια «μεταβατική» περίοδο, και η Ρωσία, από τη στιγμή που συμφώνησε στο ψήφισμα, σημαίνει ότι, ίσως, να αποδέχεται μια λύση που να δείχνει την πόρτα της εξόδου στον Άσαντ σε επόμενο χρονικό στάδιο, πιθανόν στο τέλος της διετίας που προβλέπει το ΣΑ ως περίοδο μετάβασης στην εκλογική διαδικασία.

Το ζήτημα ασφαλώς ξεπερνά την υπόθεση Άσαντ και συνδέεται με την διάσπαση κάθε δυνατότητας διαλόγου, το σπάσιμο των δεσμών συνεννόησης ανάμεσα στην φιλοκυβερνητική πλευρά η οποία στηρίζει τον Άσαντ και τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης που επιδιώκουν την αποχώρησή του από το πολιτικό προσκήνιο. Απαιτείται κάποιας μορφής συνεννόηση στα στοιχειώδη που να οδηγεί στη δημοκρατική αλλαγή, ώστε οι πολίτες της Συρίας να καθορίσουν το μέλλον τους μέσα από την εκλογική διαδικασία. Δύσκολο, αλλά αναγκαίο, εγχείρημα. Η ανασυγκρότηση της Συρίας είναι πλέον ένα επείγον ζήτημα.