Το κυπριακό στο νέο περιβάλλον
Το κυπριακό εδώ και χρόνια απουσιάζει από τη διεθνή ατζέντα. Για λόγους που σχετίζονται με τις επιλογές της ε/κ ηγεσίας το 2004, το κυπριακό «απεσύρθη» από τα διεθνή βήματα, πρώτο, για να προστευτεί η ίδια από την υποχρέωση να απαντήσει στο ερώτημα «αν απορρίπτετε την πρόταση του ΟΗΕ, τι ακριβώς ζητάτε», δεύτερο, για να καταστευαστεί ευκολότερα η θεωρία ότι όλος ο πλανήτης συνωμότησε κατά των ε/κ, και, τρίτο, για να εμπεδωθεί στο εσωτερικό της ε/κ κοινωνίας η «πεποίθηση» ότι χρειάζεται να προστατεύσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία από τον κίνδυνο «κατάλυσής» της, (το τελευταίο σημείο είναι η ουσία της αντίληψης που υποστηρίζει να μείνουμε όπως είμαστε, εν πάση περιπτώσει σε περίπτωση λύσης του κυπριακού, το συνταγματικό πλαίσιο του 1960 θα αναθεωρηθεί, άρα η Κυπριακή Δημοκρατία εντάσσεται σε μια νέα συνταγματική ρύθμιση με τη σύμφωνη γνώμη της!)
Για δεκαετίες ο ΟΗΕ αποτελούσε την ασπίδα της διεθνοποίησης του κυπριακού. Κάθε χρόνο η ΓΣ του ΟΗΕ αποτελούσε την κορωνίδα των μαχών κάθε κυπριακής κυβέρνησης για να έχει το κυπριακό διεθνή διάσταση και να ασκούνται πιέσεις στην κατοχική δύναμη. Αν και ο ΟΗΕ διαθέτει περιορισμένες δυνάμεις, εντούτοις η συμβολή του στην άσκηση πίεσης επί της Τουρκίας δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Άλλωστε τα ψηφίσματα της ΓΣ και του ΣΑ του ΟΗΕ για δεκαετίες έδωσαν τον τόνο στις διπλωματικές μάχες σε πολλά διεθνή βήματα. Από το 2004 η σχέση της Λευκωσίας με τον ΟΗΕ άλλαξε. Η εξοντωτική κριτική στον ΟΗΕ, η άνευ προηγουμένου διαστρέβλωση των εισηγήσεών του για επίλυση, η διαλυτική κριτική στους απεσταλμένους του ΓΓ στο κυπριακό, και εν τέλει η παγίδευση της ε/κ ηγεσίας στις δικές της αδιέξοδες πρακτικές, οδήγησαν το κυπριακό έξω από τη σφαίρα των σωμάτων του ΟΗΕ. Άλλωστε τι ακριβώς θα ζητούσε η ε/κ ηγεσία σε μια πιθανή προσφυγή της στον ΟΗΕ; Έτσι το κυπριακό σταδιακά έχει διολισθήσει στην κατηγορία του «μη θέματος» στη διεθνή ατζέντα, εκείνη η ηγεσία που μεγάλωσε γενεές ε/κ με σύνθημα τη διεθνοποίηση και τις προσφυγές στον ΟΗΕ, σιώπησε για να συγκαλύψει δικές της απρονοησίες.
Η Τουρκία αξιοποίησε αυτή την επιλογή και βελτίωσε την εικόνα της για ένα θέμα που κατά τη φράση Ερτογάν «όποια πέτρα σήκωνα το έβρισκα από κάτω!». Με παρεμβάσεις σε διεθνή βήματα πέτυχε να αμβλύνει μερικώς τη διεθνή πίεση εις βάρος της προβάλλοντας την για πρώτη φορά ευθυγράμμισή της με κείμενο του ΟΗΕ για την επίλυση του κυπριακού, ενώ κέρδισε πόντους για την οικονομική ανάπτυξη των τ/κ με την εφαρμογή του κανονισμού για την «πράσινη γραμμή» σε συνεργασία με την ΕΕ και την έγκριση της Κυπριακής Κυβέρνησης.
Σήμερα οι εξελίξεις απαιτούν μια διαφορετική διαχείρηση, ζητούν να αναγνώσουμε προσεκτικά κάθε σημαντικό σημείο της διεθνούς, ευρωπαϊκής και κυπριακής ατζέντας και με βάση αυτήν να «επανεφεύρουμε» την ευρωπαϊκή διάσταση ενός προβλήματος που συνδέεται τόσο με την ευρωπαϊκή πολιτική σταθερότητας στην Α. Μεσόγειο (φυσικό αέριο, αγωγοί μεταφοράς ενέργειας, επιχειρήσεις έρευνας/διάσωσης, γεωγραφική θέση της νήσου, Αραβική Άνοιξη), όσο και τις ευρωτουρκικές σχέσεις (ενταξιακές, κεφάλαια, διασύνδεση επίλυσης του κυπριακού με την προοπτική στις ευρωτουρκικές σχέσεις). Το σημερινό status quo επηρεάζει αρνητικά ισχυρά διεθνή συμφέροντα και η επίλυση θα υποβοηθήσει εκτός από τους κυπρίους τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στην περιοχή, συνεπώς η ιδέα της επίλυσης χρειάζεται να αποκτήσει ισχυρή διεθνή υποστήριξη (ΕΕ, OHE, ΗΠΑ, Ισραήλ, Ρωσία). Σε αυτή την κατεύθυνση χρειάζεται η «απελευθέρωση» της Λευκωσίας από πρακτικές που απέτυχαν στο παρελθόν και η ενεργητική διαχείρηση των βασικών πτυχών του επόμενου βήματος- ΕΕ με προτάσεις και ρόλο στην επίλυση, διορισμός σημαντικού ευρωπαίου ως απεσταλμένου της ΕΕ στο κυπριακό, αξιοποίηση του φυσικού αερίου σε περιβάλλον ασφαλείας, υπέρβαση της οικονομικής κρίσης με φόντο τη μία Κύπρο, ευρωπαϊκή «βόρεια» πολιτική για τους τ/κ, αντιμετώπιση πρώτα των πτυχών που συνδέονται με το εδαφικό και το συνταγματικό, δραστήρια κοινή γνώμη με θετικό βλέμμα στο μέλλον.