Ο διάλογος κορυφής ανάμεσα στους ηγέτες ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ Α. Νεοφύτου και Α. Κυπριανού γύρω από το θέμα της δημιουργίας μιας καλύτερης ατμόσφαιρας στο μεταξύ τους διάλογο, κερδίζει πόντους στη δημόσια συζήτηση. Έστω και ως έκφραση πολιτικής βούλησης είναι σημαντικός, πολύ δε περισσότερο αν αποφέρει συγκεκριμένο αποτέλεσμα σε μια συγκυρία κατά την οποία η συνεννόηση […]

Η απόφαση του επαρχιακού δικαστηρίου Λάρνακας στις 10 Ιουλίου 2013 για την έκρηξη στο Μαρί πριν δύο χρόνια, στις 11 Ιουλίου 2011, δείχνει ότι σε ένα κολοσσιαίο θέμα απονομής της δικαιοσύνης η νομική διαδικασία ολοκληρώθηκε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και οι ποινές έχουν επιβληθεί. Μια σημαντική βελτίωση του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης -σε σχέση […]

Ο ΓΓ Του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν εκτιμά ότι «το φυσικό αέριο αποτελεί «ισχυρό κίνητρο» για την εξεύρεση μιας «διαρκούς λύσης» στο κυπριακό πρόβλημα. Στην έκθεσή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας στις 6 Ιουλίου με την οποία προτείνει εξάμηνη ανανέωση της θητείας της Ειρηνευτικής Δύναμης στην Κύπρο (ΟΥΝΦΙΚΥΠ) σημειώνει ότι «είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι κάθε […]

Η Αίγυπτος φλέγεται και η γειτονιά μας βρίσκεται σε περίοδο εντάσεων-Συρία, μη διάλογος Ισραήλ-Παλαιστινίων, και τώρα το πραξικόπημα στην Αίγυπτο. Η στρατιωτική επέμβαση και η ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου Μόρσι αποτελούν μια μεγάλη οπισθοδρόμηση στην πορεία των αιγυπτίων για μετάβαση στην πολυφωνική δημοκρατία. Το μισητό καθεστώς Μουμπάρακ έσβησε κάτω από τις άθλιες πρακτικές του-δικτατορικές πρακτικές, νεποτισμός, σκάνδαλα, φτώχεια, εξαθλίωση. Ύστερα ήρθε ο Μόρσι, με εκλογές, με την απόφαση της πλειοψηφίας των αιγυπτίων, ένας ισλαμιστής στο τιμόνι. Σε δύο χρόνια ο στρατός έκρινε διαφορετικά, αποφάσισε και διέταξε την σύλληψη Μόρσι. Με ένα διάγγελμά του ο ηγέτης του στρατού Αλ-Σισί απoκάλυψε τα σχέδια των στρατιωτικών. Είπε ότι  «ο Μόρσι δεν κατάφερε να ικανοποιήσει τα αιτήματα του λαού». Συνεπώς αναστέλλεται η ισχύς του Συντάγματος και την προεδρική εξουσία αναλαμβάνει ο επικεφαλής του Συνταγματικού Δικαστηρίου και μια κυβέρνηση από τεχνοκράτες. Συστήνεται επιτροπή για την «εθνική συμφιλίωση» η οποία θα συσκεφτεί και με οργανώσεις νέων, αυτές «που είδαν τους  εαυτούς τους παραγκωνισμένους πολιτικά από τους ισλαμιστές». Έτσι  ο δικαστής Α. Μανσούρ αφού αποδέχθηκε την πρόταση του στρατού δήλωσε ότι «ορκίζομαι να διαφυλάξω το σύστημα της Δημοκρατίας, να σέβομαι το Σύνταγμα και το νόμο και να προστατεύω τα συμφέροντα του λαού. Αυτή η εντολή ήρθε από τον σπουδαίο λαό της Αιγύπτου». Ο δικαστής διαβάζει τα πράγματα κατά τρόπο ανάποδο: στο δημοκρατικό σύστημα υπάρχει άλλο σύστημα αξιών!. Αναμφίβολα η εντολή για την ορκωμοσία του δεν ήρθε από το λαό της Αιγύπτου αλλά από έναν στρατηγό! Στην πλατεία Ταχρίρ άρχισαν οι πανηγυρισμοί όσων θεωρούν τον Μόρσι κακή λύση για τη χώρα. Οι υποστηρικτές Μόρσι οργανώνονται -θα στηρίξουν με αποφασιστικότητα τον ηγέτη τους. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πρώτο, ότι ο στρατός ζει ακόμα στην εποχή Μουμπάρακ, θεωρεί τον εαυτό του υπέρτατο κριτή υπεράνω της εξουσίας του λαού. Ο στρατηγός Αλ Σισί δηλώνει ότι «ο Μόρσι δεν κατάφερε να ικανοποιήσει τα αιτήματα του λαού». Σε μια δημοκρατική οργάνωση της αιγυπτιακής κοινωνίας η άποψη του κάθε Αλ Σισί θα είχε μηδενική αξία. Πολύ απλά στις επόμενες προεδρικές εκλογές -αν κρίνεις έτσι- μην ψηφίσεις τον Μόρσι αν είναι υποψήφιος! Από πού αντλεί το δικαίωμα να κρίνει κατά τρόπο δεσποτικό αν και πόσο ο κάθε Μόρσι ικανοποίησε ή όχι τα αιτήματα των αιγυπτίων; Στις δημοκρατικές διαδικασίες ο αποτυχημένος ηττάται στην κάλπη, όχι σε στρατιωτικά επιτελεία! Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάθριν Άστον δήλωσε στις 4 Ιουλίου πως «η σύγκρουση δεν μπορεί να είναι λύση. Η μόνη λύση στο παρόν αδιέξοδο μπορεί να είναι μόνο πολιτική στη βάση του διαλόγου, όπως επιθυμεί ο αιγυπτιακός λαός και βασισμένη στις δημοκρατικές αρχές και στο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων». Ο γερμανός ΥΠΕΞ Γ. Βεστερβέλε την ίδια ημέρα χαρακτήρισε την επέμβαση «σοβαρή οπισθοδρόμηση για τη δημοκρατία στην Αίγυπτο» και δήλωσε πως «ανησυχεί βαθιά». «Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η δημοκρατική μετάβαση στην Αίγυπτο να έχει υποστεί σοβαρή ζημιά. Αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις πολύ πέραν της χώρας, σε ολόκληρη την περιοχή». Εκτιμώ ότι η δήλωση Βεστερβέλε είναι πιο σημαντική: η δημοκρατική ζωή στην Αίγυπτο θα υποστεί σοβαρή οπισθοδρόμηση, με άγνωστες συνέπειες στην ευρύτερη γεωπολιτική ζώνη. Ίσως οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» να αντιδράσουν κατά τρόπο βίαιο, γεγονός που θα δημιουργήσει μιαν ανεξέλεγκτη κατάσταση στρατιωτικής βίας, μετωπικών συγκρούσεων και εμφύλιας διαπάλης.

Σημαντικά νέα πάνω σε ευρύτερες, ευρωπαϊκές διαστάσεις περιλαμβάνει η επιλογή από την αζέρικη κοινοπραξία Σαχ Ντενίζ του αγωγού ΤΑΡ, για να μεταφέρει φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν από την Κασπία προς την Ευρώπη. Ο αγωγός θα ξεκινά από το Αζερμπαϊτζάν, θα διέρχεται από την Τουρκία,  θα περνά από τη βόρεια Ελλάδα, την κεντρική Αλβανία, θα διασχίζει την […]

Μια δημοσκόπηση και μια απόφαση χρωματίζουν τις ευρωτουρκικές σχέσεις τις τελευταίες ημέρες. Στις 25 Ιουνίου το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων  συμφώνησε- μετά από πρόταση της Γερμανίας- το άνοιγμα του (τουρκικού) κεφαλαίου για την περιφερειακή πολιτική υπό την προϋπόθεση ότι το θέμα θα επανεξεταστεί στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, υπό το φως της Έκθεσης Προόδου της Επιτροπής τον προσεχή Οκτώβριο. Ο ιρλανδός ΥΠΕΞ Ι. Γκίλμορ εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η ενταξιακή διαδικασία είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο που «διαθέτουμε για να επηρεάσουμε την μεταρρυθμιστική ατζέντα στην Τουρκία. Οι ευρωπαϊκές μεταρρυθμίσεις έχουν διευκολύνει την διεξαγωγή ειρηνικών διαδηλώσεων και την ελευθερία έκφρασης για αντιφρονούντες». Λίγες ημέρες πριν, μια  δημοσκόπηση στο περιοδικό «Στερν» έδειξε ότι  δύο στους τρεις γερμανούς τάσσονται κατά της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ. Επίσης, το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα υιοθέτησε στο εκλογικό του πρόγραμμα τη θέση ότι η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ «θα υπερφορτώσει (overburden) το μπλοκ εξαιτίας του μεγέθους και της οικονομίας της». Η Τουρκία αντέδρασε σε αυτά μέσω Ε. Μπαγίς («αν η κ. Μέρκελ ψάχνει για εσωτερικής σκοπιμότητας υλικό ενόψει εκλογών, αυτό δεν πρέπει να είναι η Τουρκία»). Η κρίση στις σχέσεις Βερολίνου-Άγκυρας είναι εμφανής και εμπεριέχει βασικά στοιχεία προεκλογικής ατμόσφαιρας. Ειδικότερα, ούτε το ερώτημα της δημοσκόπησης, ούτε η πρόνοια του εκλογικού προγράμματος των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών, έχουν κάποια σχέση με την πραγματικότητα. Η απόφαση της ΕΕ στις 3 Οκτωβρίου 2005 να αρχίσει ενταξιακές συνομιλίες με την Τουρκία προβλέπει διαδικασία «ανοικτού τέλους». Στην παράγραφο 7 του «Διαπραγματευτικού Πλαισίου» του 2005 αναφέρεται ρητά στη «δυνατότητα της Ένωσης να απορροφήσει την Τουρκία με παράλληλη διατήρηση της δυναμικής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης…». Με σαφήνεια δηλώνεται μετά από  συμφωνία ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία ότι «στόχος η ένταξη, αλλά οι διαπραγματεύσεις είναι ανοικτού τέλους και δεν μπορεί να δοθεί προηγούμενη εγγύηση για την έκβασή τους. Μπορεί να εξετασθεί η χρήση μακρών μεταβατικών περιόδων, εξαιρέσεων, ειδικών διευθετήσεων ή μόνιμων ρητρών διασφάλισης, δηλαδή ρητρών που είναι μονίμως διαθέσιμες ως βάση για τη λήψη μέτρων διασφάλισης…» Είναι πασιφανές τι λένε τα κείμενα και εξίσου σαφές τι υπονοούν με τη σύμφωνη γνώμη όλων των πλευρών. Το να ερμηνεύει το Βερολίνο τα κείμενα με βάση τις διαθέσεις της γερμανικής κοινής γνώμης, δεν συνιστά άσκηση ηγετικής πολιτικής αλλά μια «βαλκανικού» τύπου περιστροφή γύρω από τον ανορθολογισμό που περιπλέκει περαιτέρω την αναζήτηση λύσεων σε μείζονος σημασίας ευρωπαϊκά προβλήματα στην ανατολική πλευρά της ΕΕ. Η Κύπρος, ειδικότερα, έχει κάθε συμφέρον η ευρωτουρκική σχέση να βρίσκεται στις ράγιες -άλλωστε η Κύπρος πληρώνει πρώτη κάθε οπισθοδρόμηση στις ευρωτουρκικές σχέσεις και κάθε «έμπνευση» της Μέρκελ καθιστά ευδιάκριτη την απορρύθμιση της δυνατότητας να σχεδιαστεί ένα πλάνο που να συμβάλλει στην επίλυση του κυπριακού. Αυτό το θετικό πλάνο υποστήριξαν ο προκάτοχός της Γ. Σρέτερ με την ενεργό συμβολή του πρώην ΥΠΕΞ Γ. Φίσερ.  Τότε η Γερμανία έβλεπε το συνολικό κάδρο, έθετε σε κίνηση ένα σχέδιο με δυνατότητες. Τώρα μάλλον επιχειρεί να κερδίσει πέντε παραπάνω ψήφους -αλλά αυτό δεν συνιστά μια ηγετική διαχείριση ενός πολύπλοκου ζητήματος, που περιελάμβανε, εκτός άλλων, κίνηση της ευρωτουρκικής σχέσης πάνω στο τρένο, εποπτεία και έλεγχος της δυτικής πορείας της Τουρκίας, δέσμευση της τουρκικής κυβέρνησης για εφαρμογή πλαίσιου αλλαγών που προβλέπουν οι Συνθήκες και οι ετήσιες Εκθέσεις Προόδου, πλαίσιο που ευνοεί λύση στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο μέσω του Δ. Δ. της Χάγης και την επίλυση ενός κατ’ εξοχή ευρωπαϊκού προβλήματος όπως είναι το κυπριακό. Αυτή η κοντόφθαλμη διαχείριση των πραγμάτων από την Α. Μέρκελ δεν έχει αποτιμηθεί στις πραγματικές της διαστάσεις, καθώς και μερικές άλλες κυβερνήσεις, όπως η κυβέρνηση Κ. Καραμανλή, είχαν την δική τους ευθύνη για τον εκτροχιασμό της πολιτικής που έχει ονομαστεί «πολιτική του Ελσίνκι». Θεωρώ ότι η Α. Μέρκελ, πρώτο, αδιαφόρησε  για τα μείζονα, δεύτερο, κράτησε το πολιτικό και οικονομικό κόστος από τα αδιέξοδα σε πολύ υψηλά επίπεδα, γεγονός που συνέβαλε στη διαδρομή του χρόνου στην ενδυνάμωση της οικονομικής κρίσης σε Ελλάδα και Κύπρο, τέταρτο, έδειξε την αδυναμία της Επιτροπής να ασκήσει θεσμική πολιτική, και, πέμπτο, παρεμπόδισε ένα σχέδιο που ανεδείκνυε την ΕΕ ως παράγοντα επίλυσης προβλημάτων με βάση τις αρχές της αλληλεγγύης και του αμοιβαίου ευρωπαϊκού οφέλους.